Wilki i niedźwiedzie coraz częściej wchodzą na tereny gospodarstw
Ataki wilków na stado to temat, który regularnie pojawia się na naszym portalu. Rolnicy i hodowcy z wielu regionów Polski, zwłaszcza z Podlasia, Małopolski, Podkarpacia czy Warmii i Mazur, zgłaszają coraz poważniejsze szkody wyrządzone przez wilki. Opisywaliśmy m.in. niedawny atak wilków na stado herefordów na Warmii, w wyniku którego rolnik stracił ok. 40 tys. zł. Zdarzają się też przypadki ataków niedźwiedzi – w kwietniu w Bukowcu drapieznik zagryzł 22 kozy, wchodząc na prywatną posesję.
Warto przypomnieć, że Unia Europejska w tym roku obniżyła status ochrony wilka – ze „ściśle chronionego” do „chronionego”. W praktyce niewiele to zmienia – to wciąż rolnik ponosi koszty obecności drapieżników na swoim terenie. Dlatego właśnie rusza międzynarodowy projekt, który chce to zmienić. I zaczyna od rozmów z samymi hodowcami.
Nowy projekt chce oprzeć się na rozmowach z rolnikami
„Współtworzenie współistnienia” (ang. Co-creating Coexistence, czyli CoCo) to nowa inicjatywa realizowana przez 18 instytucji z 12 krajów Europy. W Polsce za projekt odpowiada Instytut Ochrony Przyrody Państwowej Akademii Nauk z Krakowa.
Celem jest wspólne wypracowanie rozwiązań, które pomogą pogodzić hodowlę zwierząt z obecnością drapieżników w terenie. Jak podkreślają koordynatorzy, projekt nie powstał w laboratorium, tylko z realnej potrzeby:
- Współistnienie z dużymi drapieżnikami to nie tylko wyzwanie techniczne – to proces społeczny, który zaczyna się od słuchania tych, którzy stoją na pierwszej linii – podkreśla prof. John Linnell z Inland Norway University od Applied Sciences, który kieruje zespołem badawczym.
Naukowcy chcą przyjechać do gospodarstw i pogadać z rolnikami
W ramach projektu prowadzone jest badanie „1000 Farms”. Jego głównym celem jest odwiedzenie rolników i hodowców w ich gospodarstwach, poznanie ich codziennych problemów i zrozumienie realiów pracy w sąsiedztwie wilków, niedźwiedzi czy rysi.
Zespół badawczy zaprasza rolników do rozmowy m.in. o tym:
- Jakie wyzwania stoją przed hodowcami prowadzącymi gospodarstwa w obszarach zamieszkanych przez wilki czy niedźwiedzie?
- Jakie metody ochrony zwierząt gospodarskich przed atakami drapieżników stosują rolnicy i które z nich są według Was najskuteczniejsze?
- Jak hodowcy oceniają wsparcie administracyjne i prawne w zakresie ochrony stad w terenach, gdzie konieczne jest współistnienie z drapieżnikami?
- Jakie zmiany w polityce rolnej i przyrodniczej mogłyby poprawić sytuację?
- Czy i jakie wsparcie jest Państwu potrzebne od strony administracyjnej czy od strony naukowców?
Do udziału zaproszeni są hodowcy z województw: małopolskiego, podkarpackiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego – ale także wszyscy inni rolnicy, którzy prowadzą hodowlę w obszarach, gdzie żyją drapieżniki.
Polska jednym z 12 krajów objętych badaniem
W projekcie tym biorą udział m.in. Francja, Włochy, Niemcy, Norwegia, Rumunia i Szwecja. W każdym z tych krajów zespół prowadzi wizyty terenowe, zbiera dane, rozmawia z pasterzami, rolnikami, leśnikami, myśliwymi i przedstawicielami lokalnych społeczności.
W Polsce projekt prowadzi m.in. dr Agnieszka Olszańska z Instytutu Ochrony Przyrody PAN, która bezpośrednio zaprasza rolników do kontaktu: „Bardzo zależy nam na bezpośrednim kontakcie z hodowcami, na poznaniu i wysłuchaniu Państwa – hodowców, pasterzy, właścicieli. Dzięki tym rozmowom lepiej zrozumiemy, jakie rozwiązania są najbardziej potrzebne – nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Zapraszamy zatem do udziału w badaniu!”
Badanie ma pomóc stworzyć lepsze prawo i praktyki ochronne
Efektem projektu mają być tzw. mapy drogowe – czyli konkretne propozycje rozwiązań, które można wdrożyć zarówno na poziomie lokalnym, jak i unijnym. Chodzi o to, żeby z jednej strony lepiej chronić gospodarstwa, a z drugiej – uwzględnić obowiązujące przepisy ochrony przyrody.
Jak zapowiadają autorzy projektu, ich celem nie jest narzucanie gotowych recept, ale wspólne wypracowanie skutecznych i realnych działań.
Masz styczność z drapieżnikami w hodowli? Zgłoś się do udziału!
Jeśli prowadzisz hodowlę na terenach, gdzie występują wilki lub niedźwiedzie, i chcesz podzielić się swoim doświadczeniem – skontaktuj się z zespołem projektu „Współtworzenie współistnienia” (CoCo):
dr Agnieszka Olszańska, Instytut Ochrony Przyrody PAN
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
nr telefonu: 602 235 822
Więcej o projekcie na stronie: https://cocoproject.eu
