Ranking NBOR: zmiany na szczycie. Jak rolnicy ocenili używane traktory?

Za nami kolejny rok funkcjonowania portalu internetowego NBOR (www.nbor.pl). Projekt Niezależnego Badania Opinii Rolników, zainicjowany w Instytucie Inżynierii Biosystemów UP w Poznaniu, od początku wspierany przez redakcję „top agrar Polska”, ma ułatwić polskim rolnikom podejmowanie decyzji przy kupnie sprzętu rolniczego.

Prosta metoda

W oparciu na prostej i niezmiennej metodyce subiektywne oceny użytkowników składają się na rankingi. Uśrednione oceny dla minimum 30 ciągników tej samej marki dają obiektywne postrzeganie ich walorów. Dlatego pomysłodawcom projektu zależy na pozyskaniu jak największej liczby ankiet.

W trzeciej edycji projektu NBOR użytkownicy oceniali aż 60 szczegółowych cech ciągników, podzielonych na kryteria jakościowe Q (funkcjonalność – 17, niezawodność – 11, ergonomia i BHP – 21 oraz estetyka wykonania – 5) oraz kryteria niejakościowe C (cena zakupu, ceny i dostępność części zamiennych, dostępność serwisu i warunki gwarancji). Każda cecha konkretnego modelu ciągnika oceniana była w 5-stopniowej skali, gdzie 1 oznacza ocenę bardzo niekorzystną, a 5 – bardzo korzystną.

Na niezmienionym poziomie pozostawiono wartości współczynników wagowych cech jakościowych Q, przyznając największą wagę funkcjonalności (42%), następnie niezawodności (39%), ergonomii i BHP (13%), aż po estetykę wykonania (6%). Podobnie jak w latach poprzednich końcowy ranking marek ciągników rolniczych powstał na podstawie wskaźnika Q&C, który uwzględnia zarówno cechy jakościowe Q, jak i niejakościowe C w niezmienionych proporcjach 75% : 25%.

Trio na czele

W tym roku, po 15 miesiącach zbierania głosów (X 2018 r.–XII 2019 r.)  uzyskaliśmy rekordową liczbę 763 ankiet. Zainteresowanie naszym projektem wykazali użytkownicy aż 30 różnych marek ciągników, ale warunek konieczny (min. 30 ankiet) spełniło tylko 9.

W tej edycji NBOR po raz pierwszy użytkownicy ciągników rolniczych biorący udział w ankiecie byli zgodni w dwóch najważniejszych kategoriach jakościowych, czyli funkcjonalności i niezawodności.

Według rolników najlepszą funkcjonalnością charakteryzują się ciągniki marki Fendt (4,46), przed Claas (4,31) i John Deere (4,29).



Dokładnie takie same marki obsadziły podium pod względem niezawodności (awaryjności, trwałości): Fendt (4,50), Claas (4,39), a John Deere (4,38).



Warto podkreślić, że trio zdominowało także trzy pierwsze miejsca w kategorii ergonomia i bezpieczeństwo pracy, jednak lokatami zamieniły się dwie czołowe marki: Claas (4,30), Fendt (4,26) i John Deere (4,25).

Najlepsza jakość

Uwzględniając także walory estetyczne (Fendt – 4,49, John Deere – 4,43, Deutz-Fahr 4,27) najlepszym wskaźnikiem jakościowym Q w 3. edycji ankiety NBOR zdaniem polskich rolników charakteryzują się ciągniki marki Fend (4,45). Niemiecki producent wspiął się po raz pierwszy na szczyt naszego zestawienia. Drugie i trzecie miejsce zajęły ex aequo (4,33), ale z dość dużą stratą do lidera, wyróżniane wcześniej marki Claas i John Deere.

Dodam, że według przyjętej w metodyce klasyfikacji wyróżniający stan jakości (Q = 4,01-4,50) uzyskało aż 7 ocenianych przez rolników marek, a pozostałe 2 stan korzystny – wynik Q z zakresu: 3,51-4,00.

Liderzy jakości i kosztów

Ważnym kryterium wyboru ciągnika jest cena, koszty i jakość obsługi serwisowej – składowe naszego kryterium niejakościowego C. Tu liderem jest Zetor (4,04), za którym uplasowała się marka Ursus (3,89) i Fendt (3,78). Jeżeli więc do wskaźnika jakości dodamy wspomniane cechy niejakościowe C, najlepszą opinią wśród rolników ponownie cieszą się ciągniki marki Fendt. Wskaźnik Q&C na poziomie 4,29 zapewnił więc zwycięstwo w III edycji projektu NBOR. W przypadku kolejnych lokat, także i tym razem ankietowani byli zgodni – cechy niejakościowe nie wpłynęły bowiem na kolejne miejsca na podium, dlatego drugą lokatę z takim samym wskaźnikiem Q&C = 4,18 zajęły marki Claas i John Deere.

MF na minusie

W tabeli 1. znajdują się wyniki III edycji rankingu w porównaniu z II edycją. W zakończonej edycji rolnicy okazali się znacznie bardziej surowi dla swoich ciągników, bo wyższą w porównaniu z II edycją ocenę uzyskały tylko cztery z dziewięciu marek: Fendt, Deutz-Fahr, Case IH i Zetor.

Przetasowania  okazały się znaczne, a największe dotyczyło spadku w rankingu aż o 6 pozycji marki Massey Ferguson. Odległa lokata to spore zaskoczenie, szczególnie w obliczu zdecydowanego wzrostu zainteresowania kupnem nowych i niesłabnącej popularności zakupu używanych ciągników tej marki w 2019 roku.

Massey Ferguson i Ursus to jedyne marki, które w tegorocznym rankingu uzyskały wyniki poniżej średniej (3,96). Po raz pierwszy powyżej średniej znalazły się coraz bardziej doceniane w kraju ciągniki marki Zetor (4,00), o czym świadczą bardzo dobre wyniki ich sprzedaży.

Na uwagę zasługuje również taki sam wynik uzyskany, na podstawie opinii rolników, przez wywodzące się z tego samego koncernu marki Case IH i New Holland. Niezbyt wysoka pozycja niebieskich ciągników w tym przypadku nie odzwierciedla pozycji na rynku rejestracji nowych modeli.

Nowsze ciągniki

Warto podkreślić, że najwięcej spośród ponad 700 ankiet spłynęło do nas z woj. wielkopolskiego, mazowieckiego i lubelskiego, a dominującą grupą wiekową oceniających rolników był zakres 25-34 lat. Z kolei wśród ocenianych traktorów przeważały modele o mocy od 76 do 130 KM. W zestawieniu dominują modele kupione do gospodarstwa w minionych 12 latach, z czego większość jako nowe.

Zwycięzcy poprzednich edycji

Przypomnijmy, że w pierwszej edycji projektu NBOR, która trwała zaledwie 5 miesięcy (IV-VIII 2017 r.) otrzymaliśmy aż 650 ankiet wypełnionych przez właścicieli 29 marek ciągników rolniczych. Statystyczny próg 30 ocen uzyskało 8 z nich. Laureatem pierwszego rankingu jakości ciągników została marka John Deere ze wskaźnikiem Q&C równym 4,20. Drugą lokatę zajął Massey Ferguson (4,11), a trzecią ex aequo Claas i New Holland (4,07).

W ramach II edycji, która trwała 10 miesięcy (X 2017 r.–VIII 2018 r.) pozyskaliśmy kolejne 600 ankiet, a w końcowym zestawieniu po raz kolejny znalazło się 8 marek. Pierwsze miejsce w II edycji rankingu utrzymała marka John Deree przed Massey Fergusson i New Holland.

Już w lutym 2020 r. na stronie internetowej projektu NBOR (www.nbor.pl) wystartuje kolejna, IV edycja badania jakości ciągników rolniczych. Warto tam zajrzeć, bo oprócz ankiety ciągnikowej można wystawić ocenę kilku innych maszynom pracującym w gospodarstwie: ładowarce, kombajnowi do zbóż i kosiarce.

Użytkownicy portalu NBOR mogą sprawdzić swoją wiedzę w licznych quizach, np. dotyczącym oświetlenia stosowanego w ciągnikach poszczególnych marek. Na stronie znaleźć można także moduł „Naj”, który pozwala na wskazanie najlepszych i najgorszych rozwiązań w waszych maszynach i ciągnikach.

prof. UPP dr hab. Karol Durczak
Instytut Inżynierii Biosystemów
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu