StoryEditor

Uprawy ozime, nie tylko w Europie

Według grudniowego raportu JRC MARS, dotyczącego monitorowania warunków uprawy roślin oraz prognozowania plonów w UE i niektórych krajach rejonu Morza Śródziemnego, gwałtowny spadek temperatur i nadmierna wilgotność gleb z końca jesieni miały zróżnicowany wpływ na oziminy.
22.12.2023., 11:00h

Pogoda a oziminy

W dużej części Europy Środkowej i Północnej temperatury w listopadzie i do połowy grudnia osiągnęły ujemne wartości co sprawiło, że uprawy ozime były dość podatne na przymrozki ze względu na poprzedzające je cieplejsze niż zwykle warunki i późne siewy. Zagrożenia te są jednak różne, w różnych częściach kontynentu. Występujące w tym czasie mrozy w Finlandii i krajach bałtyckich, pomimo bardzo niskich temperatur (przy gruncie lokalnie spadały poniżej –20°C), będzie miał ograniczony wpływ na uprawy, ze względu na występującą okrywę śniegu. Jednostka przewiduje natomiast, że w północnych Niemczech, Danii, południowej Szwecji oraz północnej i centralnej Polsce nagły spadek temperatur w połączeniu z wysokim poziomem wody w glebie i lokalnym brakiem pokrywy śnieżnej prawdopodobnie spowodował lokalne szkody w uprawach ozimych. Z kolei w południowo-wschodnich Niemczech, Austrii, Czechach, południowej Polsce i na Słowacji potencjalne szkody zostały złagodzone przez opady śniegu, które regionalnie utworzyły ponad20-cm warstwę śniegu, który izolował rośliny przed zimnem. Monitorowane przez JRC rejony upraw polowych – patrz mapka.

image

Rejony monitorowania stanu upraw przez JRC.

Objaśnienia: rain surplus – rejon nadmiernych opadów; rain deficit – rejony z niedoborem opadów; drought – rejony występowania suszy rolniczej; temperature accumulation surplus – rejon ekstremalnie wysokich temperatur; cold spell – rejony zagrożone stratami mrozowymi.

FOTO:

Nadmiernie opady ograniczyły prace polowe

Nadmiernie wilgotne warunki, którym częściowo towarzyszył śnieg, przeszkodziły w zakończeniu siewów, szczególnie pszenicy miękkiej w północnej Francji (o ok. 10%), krajach Beneluksu i zachodnich Niemczech. Planowane zasiewy zbóż ozimych w tych krajach nie zostaną w pełni zrealizowane, co doprowadzi do zwiększenia areału zbóż jarych.

Podobna sytuacja występuje także w Polsce, gdzie wiele hektarów kukurydzy ziarnowej i buraków cukrowych czeka na zbiór.

image

Plantacja buraka cukrowego w Polsce, w pierwszej dekadzie grudnia 2013 r.

FOTO:

Pozytywne skutki w Europie Południowo-Środkowej

Wysokie opady w Europie Południowo-Środkowej i Wschodniej miały raczej niewielki negatywny wpływ na uprawy, a korzystny dla prac polowych w Rumunii i Bułgarii, gdzie zakończyły skutki wcześniejszej suszy. W połączeniu z ponadprzeciętnymi temperaturami sprzyjało w tych krajach wschodom późno zasianych roślin ozimych. Na Białorusi, północno-wschodniej Ukrainie i europejskiej części Rosji gruba pokrywa śnieżna pokrywająca pola pszenicy ozimej zapewnia natomiast odpowiednią izolację termiczną przed silnymi mrozami. Inaczej jest w najbardziej wysuniętych na południe częściach europejskiej Rosji, gdzie wysokie temperatury uniemożliwiają gromadzenie się pokrywy śnieżnej, zwiększając ryzyko powstania znacznych szkód z powodu wymarzania roślin.

 

Niepokojący deficyt opadów

Wyraźny deficyt opadów odnotowano natomiast wzdłuż śródziemnomorskiego wybrzeża Hiszpanii oraz w południowo-wschodnich Włoszech. Jest to szczególnie niepokojące na Sycylii, gdzie susza w połączeniu z wyraźnym opóźnieniem w siewach spowodowała słaby rozwój zbóż ozimych, zwłaszcza pszenicy twardej (durum), cennego surowca do produkcji makaronów. Niedobór opadów negatywnie wpływa także na pszenicę i jęczmień we wczesnych stadiach wegetacyjnych w północnym Maroku i w zachodniej Algierii.

image

Susza utrudnia przygotowanie pól do siewu ozimin.

FOTO:

[bie]

Janusz Biernacki
Autor Artykułu:Janusz Biernackiredaktor „top agrar Polska”, specjalista w zakresie uprawy i nawożenia roślin.
Pozostałe artykuły tego autora
Masz pytanie lub temat?Napisz do autora
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ
28. kwiecień 2024 17:00