UE zgadza się na “zarządzanie populacjami wilków”
Rada Unii Europejskiej poinformowała w dniu 16 kwietnia o uzyskaniu zgody stałych przedstawicieli państw członkowskich UE (Coreper) na aktualizację przepisów UE w sprawie ochrony wilka. Ma to związek z decyzją Konwencji Berneńskiej zmieniającej status wilka ze “ściśle chronionego” na “chroniony”.
- Celem jest zapewnienie większej elastyczności w zarządzaniu populacjami wilków w krajach UE, aby poprawić współistnienie i zminimalizować wpływ rosnącej populacji gatunku, w tym wyzwań społeczno-ekonomicznych – informuje Rada UE.
Zmianę statusu ochronnego wilka zaproponowała Komisja Europejska w grudniu 2023 r. 20 grudnia 2023 r. Komisja przekazała Radzie wniosek dotyczący decyzji o dostosowaniu statusu ochrony wilka. 26 września 2024 r. Rada przyjęła decyzję o przedłożeniu, w imieniu Unii Europejskiej, wniosku do Konwencji Berneńskiej o zmianę statusu ochrony wilka. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie a decyzja Konwencji Berneńskiej weszła w życie 7 marca.
UE zauważa ekspansję wilków
- Stan ochrony wilka wykazywał pozytywny trend w ciągu ostatnich kilku dekad – czytamy w komunikacie Rady UE. - Gatunek ten pomyślnie odrodził się na całym kontynencie europejskim, a szacowana populacja prawie podwoiła się w ciągu 10 lat (z 11 193 w 2012 r. do 20 300 w 2023 r.). Ta ciągła ekspansja doprowadziła do wyzwań społeczno-ekonomicznych, w szczególności w odniesieniu do współistnienia z działalnością człowieka i szkód wyrządzanych zwierzętom gospodarskim. Według najnowszych dostępnych danych z państw członkowskich szacuje się, że wilki zabijają co najmniej 65 500 sztuk bydła rocznie w UE - podano w komunikacie Rady.
Państwa UE nadal mogą stosować ścisłą ochronę
Zgodnie z komunikatem Rady UE, "chociaż wilki nie będą już objęte statusem gatunku ściśle chronionego, państwa powinny nadal zapewniać wilkom korzystny status ochrony i prowadzić monitoring populacji". Mają również nadal możliwość uznania wilka za gatunek ściśle chroniony w swoich krajowych przepisach i wprowadzenia bardziej rygorystycznych środków ochrony tego gatunku.
- Ponadto fundusze i wsparcie UE będą nadal dostępne na współistnienie i środki zapobiegawcze, a pomoc państwa na rekompensaty dla poszkodowanych rolników może pozostać w mocy – czytamy w komunikacie Rady UE.
Stanowisko Polski
W przesłanym do redakcji topagrar Polska stanowisku z 28 marca br. Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśliło, że przepisy unijne regulujące status ochronny wilka nie zostały jeszcze zmienione. Jak wskazano, zmianie uległ jedynie status gatunku w konwencji berneńskiej, natomiast dyrektywa siedliskowa nie została dotąd zaktualizowana.
Resort zaznaczył także, że ewentualna zmiana przepisów unijnych w tym zakresie nie spowoduje konieczności zmian w polskim prawie. Od momentu przystąpienia Polski do UE wilk znajduje się w załączniku V dyrektywy siedliskowej, czyli w grupie gatunków, których eksploatacja i pozyskiwanie może być objęte działaniami zarządczymi.
Ministerstwo przypomniało również, że ścisła ochrona nie wyklucza działań interwencyjnych wobec tzw. osobników problemowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami możliwe jest uzyskanie zezwolenia m.in. na umyślne płoszenie lub przemieszczanie wilków, jeśli inne rozwiązania nie są możliwe, a planowane działania nie zagrażają populacji gatunku. Zezwolenia wydają odpowiednie organy: regionalny dyrektor ochrony środowiska, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska lub Minister Środowiska – w przypadku parków narodowych. W wyjątkowych sytuacjach możliwe jest również uzyskanie decyzji ustnej, po telefonicznym kontakcie z Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska i złożeniu wniosku w tej formie – zgodnie z art. 14 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Na koniec
Parlament Europejski zamierza przyjąć swoje stanowisko w maju 2025 r. Jeśli stanowisko to będzie identyczne z mandatem Rady, Rada formalnie przyjmie wówczas dyrektywę zmieniającą status ochronny wilka.
