Komisja pokazuje kierunek: uproszczenia i wsparcie młodych
Podczas konferencji „Kształtowanie przyszłości rolnictwa i sektora rolno-spożywczego”, która odbyła się 8 maja w Brukseli, komisarz UE ds. rolnictwa Christophe Hansen podkreślił, że kluczowe wyzwania dla wspólnej polityki rolnej (WPR) po 2027 roku wynikają nie tyle z samych zasad WPR, co z przepisów spoza sektora.
– Większym problemem nie są zasady wspólnej polityki rolnej, ale zasady pochodzące z innych obszarów polityki. Będziemy unikać rozwiązań wymagających podwójnego, potrójnego, poczwórnego notyfikowania – powiedział Hansen.
W centrum nowej wizji ma się znaleźć uproszczenie, dzielona odpowiedzialność KE i państw członkowskich oraz wsparcie dla młodych rolników. Komisarz przypomniał, że w ciągu ostatniej dekady UE straciła trzy miliony gospodarstw.
– Trzeba stworzyć takie otoczenie, żeby gospodarstwa mogły przetrwać. Jeżeli tego nie zrobimy, utracimy jeszcze więcej rolników, a to zagrozi autonomii żywnościowej.
KE planuje przedstawić latem strategię usuwania barier dla młodych – chodzi o dostęp do wiedzy, kredytów, ziemi i infrastruktury. Komisarz zapowiedział współpracę z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i podkreślił znaczenie obserwatorium rynku ziemi oraz planowanych narzędzi wspierających leasing i zakup gruntów.
– Ziemia jest nie tylko droga, ale często wykorzystywana przez starszych rolników. Będziemy ułatwiać jej zakup przy zadbaniu o przejrzyste praktyki rynkowe.
Hodowla, bioekonomia, odporność
W wystąpieniu pojawił się również wątek hodowli – jako elementu strategicznego dla obszarów o trudnych warunkach wegetacji.
– W niektórych państwach liczba zwierząt spadła o 7,8% lub więcej. Tendencja musi zostać odwrócona – stwierdził Hansen, podkreślając potrzebę wizji długoterminowej i inwestycji w innowacje.
Wskazał także na potencjał bioekonomii – do 400 tys. nowych miejsc pracy – oraz potrzebę wzmocnienia odporności sektora.
– Nie możemy mówić o przyszłości rolnictwa bez rozmowy o odporności. Musimy poprawić zarządzanie kryzysowe i dostosowanie do zmian klimatu.
W czerwcu KE zaprezentuje strategię wodną dla rolnictwa. Z kolei latem Komisja ma przedstawić projekt nowego budżetu oraz propozycję przyszłej WPR.
– Musimy mieć specjalny budżet dla rolnictwa. Chcę znaczącej ewolucji, nie rewolucji.
Siekierski: Bruksela uspokoiła rolników
Minister rolnictwa Czesław Siekierski – przewodniczący Rady UE ds. Rolnictwa – wyraził poparcie dla zaproponowanej wizji. Docenił jej kierunek oraz sposób prowadzenia konsultacji.
– Wizja przedstawiona 19 lutego dobrze ukierunkowuje dyskusję, pokazuje drogę zmian – ewolucyjnych, nie rewolucyjnych. Potrzebujemy stabilności w niestabilnych czasach – powiedział Siekierski.
Jego zdaniem priorytetem powinna być dwufilarowość WPR, odpowiedni budżet i wsparcie młodych rolników. Odniósł się również do debaty w Parlamencie Europejskim, gdzie potwierdzono potrzebę odrębnego budżetu dla rolnictwa.
– Rolnictwo potrzebuje polityki opartej na oczekiwaniach rolników, ale także polityki zapewniającej bezpieczeństwo żywnościowe i dochody.
Więcej zachęt, mniej warunków
Minister przypomniał o postulatach uproszczenia WPR, które były omawiane już w trakcie polskiej prezydencji.
– Rolnicy oczekują uproszczenia. Więcej zachęt, mniej warunkowości – to wyjątkowo ważne.
Pozytywnie ocenił też projekty rozporządzeń dotyczące wspólnej organizacji rynków, które – jego zdaniem – wzmacniają pozycję rolników w łańcuchu żywnościowym.
– W tym łańcuchu rolnik jest najsłabszy – nie ma wpływu ani na ceny środków produkcji, ani na ceny sprzedaży.
W końcowej części wypowiedzi odniósł się również do kwestii nowych technologii.
– Osiągnęliśmy wsparcie krajów członkowskich dla nowych technik genomowych. To sukces – ważny dla odporności i przyszłości sektora.
Podsumowanie: kierunek – ciągłość, realizm i pieniądze
Zarówno KE, jak i Rada Ministrów Rolnictwa prezentują spójny przekaz: przyszłość WPR to kontynuacja i usprawnienia, a nie radykalna zmiana kursu. W centrum znajdą się młodzi rolnicy, stabilność dochodów i większa odporność sektora – o ile za tym wszystkim pójdą odpowiednie pieniądze.
Na znaczenie finansowania zwróciła uwagę także Gelsomina Vigliotti, wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego, która ogłosiła podczas konferencji podpisanie trzeciej już umowy w ramach nowej, 3-miliardowej koperty dla rolników.
– Rolnictwo europejskie musi się zmierzyć z luką finansową rzędu 62 miliardów euro. Finansowanie musi być bardziej przystępne, zwłaszcza dla młodych, którzy nie mają historii kredytowej i nie dysponują zabezpieczeniami – podkreśliła Vigliotti.
Zaznaczyła, że nowa pula środków, kierowana przez banki partnerskie i pośredników finansowych, będzie wspierać nie tylko zakup ziemi, lecz także szkolenia, zrównoważone praktyki i równość płci.
– Oczekujemy, że fundusze zmobilizują ponad 8 miliardów euro dla rolnictwa i biogospodarki. Jesteśmy gotowi współfinansować część programów WPR i łączyć je z innymi funduszami UE.
Wskazała również na rolę publicznych gwarancji w obniżaniu kosztu kredytu – we Francji, dzięki temu mechanizmowi, młodzi rolnicy uzyskali dostęp do finansowania o łącznej wartości 2 miliardów euro.
