Czy groch jest opłacalny?
Groch od kilku sezonów wraca do łask – zarówno jako roślina białkowa, jak i ważny element poprawiający strukturę gleby oraz ograniczający koszty nawożenia.Wielu rolników przed podjęciem decyzji o siewie zadaje sobie pytanie: czy groch jest dziś opłacalny i jakie nakłady trzeba uwzględnić w kalkulacji?
W artykule analizujemy strukturę kosztów produkcji, od materiału siewnego, przez nawożenie i ochronę, po koszty zbioru, na podstawie danych przesłanych przez najlepsze źródło.. rolnika. Sprawdzamy również potencjalne plony, wymagania glebowe oraz wpływ poszczególnych czynników na rentowność uprawy. Dzięki temu każdy rolnik będzie mógł realnie ocenić, czy groch może być zyskowną alternatywą dla zbóż, czy rzepaku w nadchodzącym sezonie.
Powierzchnia uprawy grochu
Uprawa grochu w Polsce, według danych ARiMR między 2022 rokiem, a 2024 wzrosła o ponad 60 tys. ha. Dopiero w roku 2025, względem 2024 powierzchnia uprawy spadła o 22 480,46 ha i wyniosła 135 375,58 ha.
- 2022 - 96 849,56
- 2023 - 118 073,52
- 2024 - 157 856,04
- 2025 - 135 375,58
Kalkulacja uprawy grochu w gospodarstwie bezorkowym
Gospodarstwo o powierzchni ok. 200 ha, prowadzone na glebach IIIa–IVb, od lat stawia na uproszczone technologie uprawy oraz ograniczenie kosztów nawożenia. Słoma i wszystkie resztki pożniwne zawsze są rozdrabniane i pozostawiane na polu, co pozwala znacząco zmniejszyć wydatki na nawozy podstawowe. Pod wszystkie rośliny jare wysiewane są poplony pozostawiane do wiosny, a cały system produkcji jest całkowicie bezorkowy.
Co dwa lata wykonywane są badania glebowe, a nawożenie mineralne ma charakter wyłącznie uzupełniający. Dzięki wysokiej i bardzo wysokiej zasobności w podstawowe składniki niekiedy fosfor czy potas nie są stosowane w danym sezonie w ogóle. W gospodarstwie standardem jest nawożenie siarką, a pod groch nie stosuje się azotu.
Zobacz także: Grochy na międzyplony - wymagania dotyczące siewu
Przebieg zabiegów i koszty uprawy grochu
Zabiegi:
- Bronowanie ścierniska – 50 zł/ha
- Siew poplonu z talerzowaniem (ok. 5 cm) – koszt nieujęty w kalkulacji, ponieważ gospodarstwo korzysta z ekoschematu, który przynosi ok. 400 zł/ha.
Wiosna:
- Oprysk glifosatem (2 l/ha) + 5 kg siarczanu amonu – 80 zł
- Rozsiew siarki – kizeryt 100 kg – 150 zł
- Siew agregatem uprawowo-siewnym z ewentualnym podsiewem PK – 300 zł
- Nawóz PK Holist 15-30, 150 kg – 300 zł
- Nasiona grochu – 2,8 dt/ha × 90 zł = 252 zł (bez zapraw, bez nitraginy – gleba „zaszczepiona” brodawkami dzięki poplonom i płodozmianowi)
- Opłata licencyjna – 60 zł
- Wałowanie (opcjonalnie) – 80 zł
- Zwalczanie chwastów – 300 zł
- Dwukrotne zwalczanie mszycy i strąkowca grochowego – 200 zł
- Zbiór kombajnem – 350 zł
- Transport – 60 zł
- Odwóz - 60 zł
- Koszty pozostałe (w tym wapnowanie co 4 lata) – 300 zł
- Podatek rolny – 200 zł
Łączne koszty uprawy: 2682 zł/ha
Przychody i wynik ekonomiczny uprawy grochu
- Średni plon: 3,5 t/ha × 860 zł/t = 3010 zł
- Dopłaty (podstawowa, uzupełniająca, uproszczona uprawa, do bobowatych): 1687,02 zł
Razem przychody: 4697,02 zł
Dochód z 1 ha grochu: 4697,02 zł – 2682 zł = 2015,02 zł
Wyniki w różnych warunkach i dodatkowe korzyści
Plony grochu w gospodarstwie wahają się od 2 do 5 t/ha, zależnie od klasy gleby i przebiegu pogody. Zbytem nie ma problemu — szczególnie przy sprzedaży w partiach całosamochodowych.
Wartość przedplonowa grochu jest bardzo istotna: daje co najmniej dodatkową 1 tonę zboża ozimego w następnym roku.
Ceny rynkowe również wpływają na opłacalność. W bieżącym sezonie cena grochu jest relatywnie niska, natomiast w poprzednim roku wynosiła ok. 1150 zł/t, co znacząco poprawiało wynik finansowy. Jak podkreśla gospodarz, średnia wieloletnia pozostaje korzystna.
