Zarząd KRIR, na wniosek Wielkopolskiej Izby Rolniczej, pismem z dnia 21 lipca 2025 r., zwrócił się do Ministra Infrastruktury Dariusza Klimczaka w sprawie zmiany ustawy Prawo wodne w zakresie obowiązku przynależności do spółek wodnych.
Nie jest to nowa sprawa, ponieważ wcześniej już w tej sprawie wypowiadał się Prezes WIR, Mieczysław Łuczak.Można o tym przeczytać m.in. TUTAJ, w naszej rozmowie z Prezesem Łuczakiem: Spółki wodne, a dobrowolność uczestniczenia rolników. Dodatkowe punkty na dopłaty?
- Zgodnie z art. 441 ust. 1 wspomnianej ustawy, spółki wodne oraz związki wałowe są niepublicznymi formami organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne i prawne na zasadzie dobrowolności, a ich celem jest zaspokajanie potrzeb w zakresie gospodarowania wodami, zgodnie z obowiązującymi przepisami - czytamy w piśmie.
Przynależność rolnika do spółki powinna być obowiązkowa
Jak ocenia samorząd rolniczy, przynależność do spółek wodnych zajmujących się gospodarowaniem wodą na gruntach rolnych powinna mieć charakter obowiązkowy. Urządzenia melioracyjne oddziałują na wszystkie grunty w danym obszarze, przynosząc właścicielom realne korzyści,a dobrowolność przynależności skutkuje tym, że część właścicieli gruntów uchyla się od uiszczania składek oraz nie dba o stan techniczny urządzeń melioracyjnych znajdujących się na ich działkach.
Przepisy Prawa wodnego nakładają obowiązek ponoszenia opłat również przez osoby niebędące członkami spółek, w praktyce regulacje te pozostają martwe i są bardzo trudne do egzekwowania.
Dlatego też konieczne jest wprowadzenie przepisów, które umożliwią spółkom wodnym dostęp do informacji o właścicielach gruntów.
Kodeks Dobrych Praktyk Rolniczych
Zarząd KRIR pisze również o uwzględnienieu przynależności do spółek wodnych w Kodeksie Dobrych Praktyk Rolniczych. Jak argumentuje, powiązanie tego elementu z systemem dopłat obszarowych mogłoby stanowić narzędzie wspierające skuteczność działania spółek i egzekwowanie składek.
- Przynależność do spółki mogłaby być również jednym z kryteriów oceny wniosków o przyznanie środków w ramach programów wsparcia inwestycyjnego – takich jak modernizacja gospodarstw, systemy nawadniania, ochrona środowiska czy wapnowanie gleb - czytamy w piśmie.
Finansowanie spółek wodnych
Zmiany wymaga również sposób finansowania spółek wodnych. Obecnie jest tak, jak wskazuje art. 443 ust. 1 Prawa wodnego oraz art. 131 ustawy o finansach publicznych – spółki wodne mogą otrzymywać dotacje podmiotowe, które służą wyłącznie finansowaniu działalności bieżącej.
Jednak potrzeby spółek dotyczą również rozowju infrastruktury, a nie tylko jej utzrymania.
- Dlatego postulujemy rozszerzenie katalogu form wsparcia o dofinansowanie przedmiotowe, umożliwiające finansowanie konkretnych zadań inwestycyjnych bądź – analogicznie do art. 443 ust. 2 – wprowadzenie możliwości przeznaczania dotacji na inwestycje ze środków budżetu państwa, nie tylko samorządów. Rozszerzenie możliwości finansowania inwestycji znacząco zwiększyłoby efektywność działania spółek wodnych oraz umożliwiło realizację szerszego katalogu potrzebnych przedsięwzięć w zakresie gospodarki wodnej na terenach rolniczych - dodaje Zarząd KRIR.
oprac. Patrycja Bernat
źródło: KRIR
Fot: Unsplash.com
