Wirus smugowatej mozaiki zbóż
W tym sezonie zaobserwowano rozprzestrzenianie się wirusa smugowatej mozaiki zbóż (WSMV) Tritimovirus tritici, w uprawach zbóż w Polsce.
Nowe ogniska choroby odnotowano na terenie województw:
- podlaskiego,
- kujawsko-pomorskiego,
- wielkopolskiego,
- łódzkiego
- i mazowieckiego.
Poza w/w lokalizacjami WSMV potwierdzono także w województwie:
- pomorskim,
- śląskim,
- opolskim,
- dolnośląskim i małopolskim.
Zobacz także: Zaprawiany materiał siewny, a głownia na owsie
- Można więc stwierdzić, że zagrożenie ze strony WSMV może dotyczyć całego obszaru Polski. Czerwone punkty na załączonej mapce oznaczają lokalizacje, z których pobrane próbki zostały przebadane i scharakteryzowane molekularnie. Kolejną ważną informacją jest fakt rozwijania się w naszych warunkach środowiskowych silnych, pełnoobjawowych infekcji WSMV, które są dość łatwo zauważalne przez producentów zbóż - informuje Platforma Sygnalizacji Agrofagów.
Objawy WSMV u pszenicy
Typowym dla zakażenia WSMV objawem jest żółto-zielona, trwała mozaika liści porażonych roślin. Chore rośliny mogą również wykazywać także inny rodzaj przebarwień np. czerwonawy, a osłabienie kondycji roślin może prowadzić do wtórnych zakażeń i objawiać się w postaci nekrotyzacji liści.
Dlatego też same objawy nie stanowią podstawy do diagnostyki, a są jedynie wskazaniem do wykonania badań laboratoryjnych. Po otrzymaniu wyników dowiemy się, kto jest sprawcą.
Jak przenosi się WSMV?
W przypadku smugowatej mozaiki pszenicy, wirus przenoszony jest przez wektor, którym jest szpeciel Aceria tosichella. Jest on na tyle mały, że nie jest dostrzegalny gołym okiem.
Szpeciele te bytują na:
- zbożach: pszenica, pszenżyto, jęczmień i kukurydza
- trawach nie uprawianych jak np.: perz zwyczajny, stokłosa bezostna, rajgras wyniosły, chwastnica jednostronna.
Profilaktyka i zwalczanie WSMV
Szpeciele mogą przykładowo chować się głęboko w pochwach liściowych roślin uprawnych przez co, zwalczanie chemiczne może okazać się mało skuteczne. Dodatkowo szkodniki te nie mają zdolności do aktywnego przemieszczania się, a ich migracja odbywa się za pośrednictwem wiatru, są dosłownie nawiewane na kolejne rośliny.
W przypadku ich ograniczania ważna jest zatem profilaktyka:
- unikanie monokultur upraw zbóż
- izolacja przestrzenna od upraw innych gatunków zbóż i kukurydzy
- odpowiednia pielęgnacja nieużytków rolnych, w których nagromadzone są dzikie trawy
Tylko kwalifikaty
Platforma Sygnalizacji Agrofagów przypomina również, że nasiona, które zostały zebrane z plantacji, na której potwierdzono obecność WSMV, nie powinny być wykorzystywane jako materiał nasienny. Wykorzystanie takich nasion grozi ryzykiem, dalszego rozprzestrzenia się wirusa. Do zasiewów wykorzystywane powinno być zdrowe kwalifikowane ziarno.
Patrycja Bernat
Źródło i foto: Platforma Sygnalizacji Agrofagów
