W maju i czerwcu opryskiwacze najczęściej wyjeżdżają w pola. Wtedy w ferworze prac czasem zapomina się o kontroli sprzętu pod względem jakości wykonywanego oprysku. Oprócz regularnego czyszczenia filtrów, zwłaszcza po zabiegach cieczą wieloskładnikową, kiedy mogą wytrącać się osady, powinniśmy sprawdzać stan rozpylaczy. Przechodzi przez nie sporo pieniędzy w preparatach czy nawozach dolistnych, zatem dobrze, żeby „trzymały” zadany wydatek cieczy. Warto też dokładnie wiedzieć, który rodzaj rozpylacza jest najlepszy do danej kategorii preparatów.
Dysza i kropla
Kąt opadania kropli zależy od ciśnienia roboczego w opryskiwaczu i prędkości jazdy. Większe krople pod większym ciśnieniem szybciej opadają w dół (pionowy kąt padania), natomiast zwiększanie prędkości jazdy powoduje, że kropla bardziej przemieszcza się w kierunku jazdy. Opadanie kropli z prędkością 2,5 m/s i prędkość jazdy 9 km/h pozwala uzyskać kąt natarcia kropli 45°. W takiej sytuacji większa część cieczy znajdzie się po jednej stronie rośliny (patrząc w kierunku jazdy opryskiwacza). Aby zapewnić równomierne rozprowadzenie cieczy na całej roślinie, można zastosować podwójne płaskostrumieniowe dysze, kierujące ciecz pod kątem w przód i w tył.
Zobacz także: Jak skutecznie walczyć z chwastami w kukurydzy w zabiegach powschodowych?
Wnikanie cieczy roboczej w łan determinowane jest też przez prędkość jazdy (rys. 1.). Im większa prędkość jazdy, tym więcej cieczy znajdzie się w górnych partiach roślin. Przy prędkości 8 km/h 50% zastosowanej w zabiegu cieczy wniknie na głębokość 60–80 cm. Dlatego np. podczas zabiegu na podstawę źdźbła warto jechać wolniej (6–8 km/h, ciecz wniknie głębiej w łan), a przy ochronie kłosa prędkość opryskiwacza może być większa (12–16 km/h).
Rozpylacz pod preparat
Na skuteczność odchwaszczania wpływ ma także dysza, którą będziemy wykonywać zabieg. Różnice są także w samych chwastach, bo inna będzie skuteczność tej samej dyszy przy zwalczaniu chwastów jedno- i dwuliściennych.
Z doświadczeń N.U. Agrar wynika, że chwasty dwuliścienne pobierają więcej substancji czynnej (większa pow. liści) niż jednoliścienne przy tych samych prędkościach 8 i 16 km/h. Doświadczenie wykazało, że w przypadku sulfonylomoczników wyższe ich pobranie uzyskano przy stosowaniu rozpylaczy drobnokroplistych (0,15 – średnica otworu rozpylacza) dla obu grup chwastów. Jednak w przypadku np. pinoksadenu lepsze efekty dała grubsza kropla (0,3).
Po podjęciu decyzji o wyborze substancji należy dobrać technikę opryskiwania. Dla morfolin najważniejsza jest ich koncentracja w cieczy. Mniejsza ilość wody musi pociągać za sobą zmniejszenie dawki substancji, aby uniknąć poparzenia roślin. Jeśli mają one wysokość 25 cm, wystarczy 120 l/ha cieczy i prędkość 8–12 km/h. Fungicydy systemiczne (rys. 1.) najlepiej stosować przy prędkości 6–8 km/h przy ochronie podstawy źdźbła w 200–250 l/ha cieczy. Z prędkością do 20 km/h można je stosować do ochrony kłosów w 100 l/ha cieczy roboczej. Fungicydy powierzchniowe muszą dobrze pokryć roślinę, najlepiej rozpylaczami drobnokroplistymi dawką 100–200 l/ha cieczy roboczej.
W przypadku herbicydów doglebowych dawka stosowanej cieczy roboczej zależy od struktury i uwilgotnienia gleby. Im bardziej jest ona wysuszona, tym więcej cieczy trzeba zastosować. Użycie rozpylaczy płaskich dwustrumieniowych pozwala zminimalizować zjawisko zacienienia gleby przez ciecz poprzez jednostronne jej opadanie. Przy stosowaniu doglebowym sulfonylomoczników (rys. 2.) prędkość opryskiwania nie powinna przekraczać 12 km/h, a przy zabiegach nalistnych 16 km/h. Ważne jest pokrycie roślin, a także dodatek adiuwantów. Skuteczność sulfonylomoczników zależy od ich koncentracji, czyli dawki substancji w różnej ilości wody.
Herbicydy z grupy regulatorów wzrostu (np. dikamba, MCPA) najlepiej stosować w 200–300 l/ha cieczy (rys. 3.), by zapewnić ich dotarcie do niższych pięter roślin, ponieważ słabo przemieszczają się one w roślinie. Dlatego też ważna jest w ich przypadku niska prędkość robocza 6–10 km/h i dysze wytwarzające grubsze krople.
Glifosat można stosować w małej ilości cieczy (100–150 l/ha) i przy prędkościach 12–20 km/h (rys. 4.). Nie wymaga on dobrego pokrycia chwastów, gdyż działa silnie systemicznie.
Ten artykuł pochodzi z wydania top agrar Polska 5/2025
czytaj więcej
