Uprawa słonecznika w Polsce
W ostatnich latach uprawa słonecznika zyskuje na popularności. Helianthus annuus L. to roślina oleista, która uprawiana jest na olej, paszę, a także surowiec z przeznaczeniem do przemysłu biopaliwowego.
Słonecznik uprawiany jest szczególnie na południu i wschodzie kraju. Jest też rośliną, odporną na suszę, wymaga umiarkowanego nawożenia. Przy odpowiednim wyborze odmiany, słonecznik może stać się bardzo dobrą alternatywą dla uprawy rzepaku, a także kukurydzy w zmianowaniu.
Powierzchnia uprawy słonecznika
Powierzchnia uprawy słonecznika w latach 2021 - 2022 znacząco wzrosła. W 2021 roku według danych ARiMR słonecznik uprawiano w Polsce na 19 511,66 ha, a w 2022 roku było to o prawie 40 tys. ha więcej - 64 754,74 ha.
Następnie:
- 2023 - 53 852,18 ha
- 2024 - 41 139,57 ha
- 2025 - 52 187,89 ha
Czy słonecznik się opłaca?
Przedstawiamy kalkulacje dotyczące opłacalności uprawy słonecznika, na podstawie danych zgromadzonych przez WODR Poznań i dotyczy słonecznika uprawianego na ziarno, kalkulacje na wrzesień 2025 dla plonu 25 dt/ha.
Na koszty ponoszone przez rolnika składa się:
- materiał siewny,
- nawozy mineralne,
- środki ochrony roślin,
- zmienne koszty maszynowe,
- usługi z zewnątrz.
Materiał siewny: Materiał bazowy C1 ilość: 4,35 kg/ Cena zł/j.m - 102,80/ Wartość: 447,18 zł/ha.
Nawożenie:
- Mocznik (46%): N: 60 kg/ha - 314,36 zł/ha
- Superfosfat wzbogacony 40%: P: 40 kg/ha - 247,92 zł/ha
- Sól potasowa: K: 140 kg/ha - 427,51 zł/ha
- Wapno nawozowe: CaO (1/4 dawki) w ilości 49 kg - koszt 14,70 zł/ha.
RAZEM - 1004,49 zł/ha.
Zobacz także: Koszt i opłacalność uprawy łubinu wąskolistnego w 2025 roku – ile można zarobić na tej roślinie?
Ile kosztuje ochrona słonecznika?
W kalkulacji przedstawionej przez WODR, uzględniono także wykorzystanie herbicydów, insektycydów oraz fungicydów i poniesione na nie koszty to:
- Bandur 600 SC - 305,00 zł/ha, Dawka 2,5 l/ha/ Cena środka (zł/l/kg) 122,00
- Propulse 250 SE - 280 zł/ha, Dawka 1,00 l/ha, Cena środka (zł/l/kg) 280 zł/ha,
- Pirimor 500 WG - 116,80 zł/ha, Dawka 0,40 l/ha, Cena środka (zł/l/kg) 292 zł/ha,
Praca maszyn
| Zmienne koszty maszynowe - praca maszyn własnych | Działanie agrotechniczne | Termin zabiegu (dekada/m-c) | Czas trwania (godz./ha) | Koszt zabiegu (zł/godz.) | Wartość (zł/ha) |
| Ciągnik 80 KM+pług 5-skibowy +brona 3-pol. | podorywka z bronowaniem | 2/08 | 1,50 | 70,93 | 106,40 |
| Ciągnik 60 KM + rozsiewacz nawozowy 300 kg | wysiew PK | 2/10 | 1,00 | 58,69 | 58,69 |
| Ciągnik 80 KM + pług 4-skibowy | orka siewna | 2/10 | 2,00 | 80,73 | 161,45 |
| Ciągnik 80 KM + agregat uprawowy 2,8 m | uprawa przedsiewna | 3/09 | 0,70 | 72,98 | 51,45 |
| Ciągnik 60 KM + rozsiewacz nawozowy 300 kg | wysiew N | 3/04 | 0,50 | 58,69 | 29,34 |
| Ciągnik 60 KM + opryskiwacz polowy 12m | oprysk fungicyd+insektycyd | 1/06 | 0,40 | 61,29 | 24,52 |
| Ciągnik 60 KM + przyczepa 7t | transport ziarna do gospodarstwa | 2/09 | 0,50 | 66,80 | 33,40 |
RAZEM: 489,40 zł/ha
| Usługi z zewnątrz | Rodzaj usługi | Termin zabiegu (dekada/m-c) | Czas trwania (godz./ha) | Koszt zabiegu (zł/godz.) | Wartość (zł/ha) |
| Ciągnik 60 KM + rozsiewacz wapna RCW-3 | wapnowanie (1/4 kosztu) | 2/08 | 1,00 | 51,32 | 51,32 |
| Ciągnik 60 KM + siewnik pneumatyczny | siew | 3/04 | 1,20 | 224,06 | 201,35 |
| Kombajn Bizon Rekord Z 058.5 | zbiór | 2/09 | 1,20 | 516,54 | 619,85 |
| RAZEM: | 872,52 |
Inne koszty w tym praca najmena to dosuszanie ziarna z 20% na 9%: Ilość: 25, cena (zł/j.m): 21,78, wartość (zł/ha): 544,50
Przychód z uprawy słonecznika
Produktem głównym w przychodzie z uprawy słonecznika jest ziarno - ilość: 25,00/ cena zł/j.m. 200,00/ wartość zł/ha: 5000,00
- Wartość produkcji razem (zł/ha) - 5000,00
- Koszty bezpośrednie razem (zł/ha) - 3358,09
- Nadwyżka bezpośrednia (zł/ha) - 1641,91
- Koszty bezpośrednie (zł/dt) - 134,32
- Nadwyżka bezpośrednia (zł/dt) - 65,68
Patrycja Bernat
Fot: Tomasz Czubiński
Źródło: ARiMR/ WODR
