Priorytety nowej WPR w hodowli trzody chlewnej

Analiza sytuacji na rynku wieprzowiny oraz długa lista konkretnych zaleceń. Grupa Refleksyjna ds. Wieprzowiny zakończyła swoją pracę oraz przesłała Komisji Europejskiej raport ze swoich prac. Czy zwiększona koncentracja produkcji, doprowadzi do zmniejszenia liczby małych ferm trzody chlewnej?

wk31 stycznia 2023, 19:00

Po cyklu pięciu posiedzeń Europejskiej Grupy Refleksyjnej ds. Wieprzowiny odbyło się spotkanie podsumowujące działalność grupy, podczas którego nastąpiło oficjalne przekazanie sprawozdania końcowego komisarzowi Januszowi Wojciechowskiemu.

Zachęcam komisarza Wojciechowskiego, aby wsparł wnioski zawarte w sprawozdaniu

Grupa została powołana na posiedzeniu Rady Rolnictwa Unii Europejskiej na początku 2022 r. w związku z wieloma problemami dotykającymi sektor wieprzowiny, m.in.

ograniczeniami związanymi z COVID-19,
zahamowaniem eksportu do Chin,
rozprzestrzenianiem się ASF,
rosnącymi kosztami produkcji i skutkami rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

Podczas cyklu 5 spotkań odbyło się ponad 60 prezentacji przedstawionych przez producentów, przedsiębiorców, przedstawicieli resortów krajów członkowskich UE, Komisji Europejskiej oraz środowisk akademickich.

Czytaj także: O wsparciu dla sektora świń: ponury żart rządzących

— W trakcie spotkań omawiano szereg kwestii, w tym również kontrowersyjnych w celu wypracowania zaleceń, które umożliwią zrównoważony rozwój sektora, i jak podkreślał komisarz Wojciechowski, zapewnią jego odporność pod względem społeczno-ekonomicznym, środowiskowym, klimatycznym, zdrowia i dobrostanu zwierząt — przekazała Katarzyna Capecka z Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”.

— Zachęcam komisarza Wojciechowskiego, aby wsparł wnioski zawarte w sprawozdaniu u odpowiednich komisarzy, szczególnie tych odpowiedzialnych za zdrowie i bezpieczeństwo żywności, handel, środowisko i rynek wewnętrzny, tak aby stosowali się do wypracowanych zaleceń dla sektora — powiedział Antonio Tavares przewodniczący grupy roboczej „Wieprzowina” Copa-Cogeca.

W nowej WPR priorytetem jest poprawa warunków gospodarowania

Komisarz Wojciechowski podziękował wszystkim uczestnikom grupy za zaangażowanie. Podkreślił, że w 28 Krajowych Planach Strategicznych nowej WPR priorytetem jest poprawa warunków gospodarowania. Praca musi dawać odpowiednie wynagrodzenie i być stabilna. Ale jednocześnie nie można zapominać o oczekiwaniach społecznych związanych z produkcją bezpiecznej żywności oraz kwestiach środowiskowych i przyrodniczych. Nowa Wspólna Polityka Rolna ma przyczynić się do transformacji produkcji w kierunku większego jej zrównoważenia.

— Mamy nadzieję, że nowa Wspólna Polityka Rolna będzie nie tylko promować wysokie standardy dobrostanu zwierząt w Unii Europejskiej, ale także egzekwować je wobec towarów importowanych do UE z krajów trzecich — dodała K. Capecka z PZHiPTCh „POLSUS”. Taka uwaga została zgłoszona do protokołu końcowego spotkania.

Zwiększona koncentracja produkcji, doprowadzi do likwidacji ferm trzody chlewnej

Zalecenia końcowe zostały podzielone na kilka podrozdziałów raportu. I tak w części społeczno-ekonomicznej zauważono, że istnieje ogólna tendencja do większej koncentracji produkcji, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia liczby ferm trzody chlewnej, zwłaszcza małych. Spośród 1,4 miliona producentów trzody chlewnej 2% odpowiada za 75% produkcji. Istnieje wyraźna tendencja do wyspecjalizowanych gospodarstw. Jednocześnie gospodarstwa inwestujące w przyszłość najczęściej łączą to ze zwiększaniem mocy produkcyjnych. Małe gospodarstwa, które mogą kontynuować działalność, to głównie te, które inwestują na rynkach niszowych, gdzie konsumenci są gotowi i w stanie zapłacić za wyjątkową jakość i inne cechy związane z oczekiwaniami społecznymi.

Kolejnymi problemami branży jest starzenie się hodowców trzody chlewnej. Hodowla wymaga codziennej troski i uwagi przez cały rok, a to w połączeniu z niskimi marżami, wysokim ryzykiem finansowym, wyzwaniami w zakresie ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt oraz ataki ze strony przeciwników czyni sektor mało atrakcyjnym. Biorąc powyższe pod uwagę Grupa Refleksyjna, zaleca m.in.:

promowanie współpracy między producentami trzody chlewnej (organizacjami producentów) oraz innymi uczestnikami łańcucha dostaw w celu lepszej realizacji oczekiwań społecznych dotyczących poprawy zrównoważonego rozwoju, lepszego szkolenia i dzielenia się wiedzą, a także tworzenia atrakcyjnych warunki dla młodych rolników,
zachęcania państw członkowskich do korzystania ze wszystkich narzędzi WPR w celu budowy bardziej zrównoważonego sektora (obejmuje to również nowo utworzone interwencje sektorowe),
dywersyfikacja rynków eksportowych UE i zmniejszenie uzależnienia od kilku odbiorców miejsc docelowych (np. Chiny),
promowanie unijnych standardów jakości i produkcji na całym świecie.
Poprawa jakości kampanii informacyjnych na temat roli rodzinnych ferm trzody chlewnej i korzyści płynących z krótkich łańcuchów dostaw oraz poprawa komunikacji sektora trzody chlewnej na temat działań na rzecz bardziej zrównoważonych metod produkcji;
podnoszenie świadomości na temat rolnictwa ekologicznego i oznaczeń geograficznych w sektorze trzody chlewnej.

Wyzwania związane ze środowiskiem i klimatem dla produkcji trzody chlewnej

Autorzy raportu zwracają uwagę, że różne systemy produkcji trzody chlewnej, czy to intensywne, czy ekstensywne, w pomieszczeniach lub na wolnym powietrzu, różnią się znacznie pod względem wpływu na środowisko i klimat. Różnią się one poziomem emisji, wykorzystaniem zasobów, kosztami produkcji, kwestiami związanymi z dobrostanem zwierząt, bezpieczeństwem biologicznym. Sektor trzody chlewnej wspiera cel UE, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i widzi tu dla siebie szanse w programie certyfikacji usuwania dwutlenku węgla. Skuteczne praktyki rolnictwa węglowego nie tylko zapewniają możliwości zwiększonego usuwania dwutlenku węgla, większej różnorodności biologicznej i zwiększonej odporności na zmianę klimatu, ale także zapewniają rolnikom dodatkowe źródła dochodów. Sposobem na ograniczenie emisji zwierzęcych i poprawę wizerunku sektora trzody chlewnej jest także rozwój biogazowni opartych na oborniku. Dlatego zaleca się:

zwiększenie świadomości rolników o konieczności przyjęcia bardziej zrównoważonego rolnictwa, w tym gospodarowania obornikiem i redukcji emisji;
rozwój przetwórstwa obornika i efektywniejsze wykorzystanie nawozów organicznych;
zaprojektowanie zrównoważonych ram gospodarowania obornikiem do celów nawozowych;
wspieranie lokalnych rozwiązań w zakresie biogazu opartych na gnojowicy, pozostałościach i odpadach.

Zdrowe zwierzęta to podstawa sektora trzody chlewnej

Zdrowe zwierzęta są podstawą zdrowego sektora trzody chlewnej, a jednym z największych zagrożeń dla unijnego sektora trzody chlewnej jest ASF, stwierdzają autorzy raportu. Bezpieczeństwo biologiczne nadal stanowi ogromne wyzwanie dla niektórych ferm trzody chlewnej. Gospodarstwa o niskim bezpieczeństwie biologicznym stwarzają większe ryzyko infekcji i rozprzestrzeniania się choroby. Konieczne jest także właściwe zarządzanie populacją dzików we wszystkich częściach UE. Z biorąc powyższe, pod uwagę zaleca się:

wspieranie skutecznych środków bezpieczeństwa biologicznego i zarządzania dzikami oraz dzielenie się wiedzą i najlepszymi praktykami między państwami członkowskimi;
wspieranie rozwoju szczepionek dla dzików i świń domowych;
większe zaangażowanie we współpracę z państwami trzecimi, w tym w ramach organów międzynarodowych, takich jak WTO i OIE, w celu zapewnienia uznania unijnej zasady regionalizacji.

Wysoki dobrostan, przełożyć się ma na ekonomiczne opłacalne gospodarstwo

Normy UE dotyczące dobrostanu zwierząt należą do najwyższych na świecie. Niemniej jednak obywatele UE są coraz bardziej zaniepokojeni sposobem trzymania, transportu i uboju zwierząt. Kastracja prosiąt, warunki utrzymania loch i zakończenie praktyki obcinania ogonów świń to kluczowe wyzwania dla tego sektora. Wysoki dobrostan zwierząt to nie tylko rosnący popyt ze strony konsumentów, ale jest to również podstawowy warunek ekonomicznie opłacalnego rolnictwa. Sektor trzody chlewnej bardzo dobrze rozumie potrzeby społeczeństwa i szuka praktycznych rozwiązań wspólnie z nauką i władzami. Coraz bardziej widać, że świnie są bardzo wrażliwymi zwierzętami, które wymagają uwagi i opieki ze strony dobrze wyszkolonych ludzi – czy to w gospodarstwie, podczas transportu czy w rzeźni. Dostępność kompetentnego personelu, gotowego do pracy ze świniami, jest coraz większym wyzwaniem, również z punktu widzenia dobrostanu zwierząt napisano w końcowym raporcie. Grupa Refleksyjna zaleca w sprawie dobrostanu zwierząt:

Czytaj także: Ile kosztuje dobrostan i o ile droższe powinny być tuczniki? Dokładne wyliczenia

wdrożenie wszystkich dostępnych narzędzi, w tym interwencji w ramach WPR, w celu poprawy dobrostanu świń dzięki praktykom gospodarowania przyjaznym zwierzętom;
utrzymanie naukowego podejścia we wszystkich krokach regulacyjnych związanych z poprawą dobrostanu zwierząt;
wspieranie działań, w tym badań, w celu opracowania ekonomicznie opłacalnych systemów hodowli, które ograniczają do minimum stosowanie antybiotyków, krępowanie macior podczas inseminacji i porodów oraz umożliwiają hodowlę świń z całymi ogonami;
promowanie standardów UE w zakresie dobrostanu zwierząt na forach międzynarodowych, w szczególności w ramach umów o wolnym handlu.

wk
fot. Envato.Elements