Biologiczne środki ochrony, nie posiadają prawnej definicji, a w Polsce rejestrowane są preparaty mikrobiologiczne oparte na mikroorganizmach, np. bakteriach, grzybach, wirusach lub substancjach pochodzenia naturalnego.
Celem biologicznych preparatów, tak samo, jak tradycyjnych chemicznych, zwalczanie szkodników oraz chorób w uprawach. Wiele z nich działa selektywnie, chroniąc przy okazji organizmy pożyteczne.
W jaki sposób biologiczne preparaty trafiają na rynek?
Tak samo, jak w przypadku wprowadzania chemicznych środków ochrony roślin, biologiczne preparaty, zanim trafią do sprzedaży, muszą przejść długą, wieloetapową drogę. Środki ochrony w Unii Europejskiej, podlegają rygorystycznej procedurze rejestracyjnej, która określona jest w Rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009.
Zobacz także: Nowa substancja czynna do ochrony zbóż. Ochrona liścia trwająca aż 35 dni?
Poszególne etapy, zostały opisane następująco przez PSOR:
- Etap badań i rozwoju – 11 lat i ponad 150 badań, około 237 mln. Euro inwestycji w 1 produkt.[1]
- Etap rejestracji – najpierw rejestrowane są substancje czynne na poziomie UE, a kolejno środki ochrony roślin w kraju UE. Taki proces trwa kolejne kilka lat.
- Etap ponownej oceny – po kilku latach od zarejestrowania substancji czynnej na poziomie UE odbywa się ponowna ocena każdej substancji, aby mieć pewność, czy spełnia ona nadal wszystkie wymogi bezpieczeństwa.
- Etap wprowadzania do obrotu – nie każdy i nie wszędzie może kupić środki ochrony roślin. Środki dla użytkowników profesjonalnych, czyli w skrócie, te które mają służyć do produkcji żywności mogą kupić i stosować tylko rolnicy, którzy mają odpowiednie szkolenie.
- Etap stosowania – rolnicy mają obowiązek przestrzegać zasad stosowania środków ochrony roślin, np. stosować środki zarejestrowane na daną uprawę, w określonej dawce oraz przestrzegając okresu karencji, czyli od zastosowania środka do zbioru. Rolnicy kontrolowani są nie tylko przez inspekcje, np. PIORiN, ale również przez odbiorców i przetwórców.
- Etap żywności – żywność dostępną w sklepach bada Państwowa Inspekcja Sanitarna. Zasady wybierania żywności do badania, sposobu pobierania próbek, liczby tych pobrań, metodologii itp. ustalają naukowcy skupieni w Europejskim Urzędzie ds. Bezpieczeństwa Żywności.
Jeżeli produkt otrzyma pozytywną ocenę, może zostać zatwierdzony, następnie zostaje opracowana szczegółowa etykieta-instrukcja, zawierająca m.in. dawkę do zastosowania w poszczególnych uprawach.
Biologia rozwiązaniem dla rolników?
Preparaty biologiczne zyskują na znaczeniu, ponieważ są dobrym uzupełnieniem tradycyjnej ochrony, a przy okazji można również załapać się na dopłaty, w ekoschemacie Biologiczna uprawa roślin”. Za stosowanie tych produktów można dostać dopłatę w wysokości 22,47 Euro/ha.
Biologia szybciej i łatwiej dostępna?
Komisja Europejska w nowej Wizji Żywności i Rolnictwa zapowiedziała pakiet uproszczeń legislacyjnych związanych z rozwiązaniami biologicznymi.
Zgodnie z tymi zapowiedziami, już w IV kwartale 2025 roku, mają zostać przedstawione propozycje zmian, które ułatwią rolnikom dostęp do biologicznych środków, poprzez np. skrócenie, a także uproszczenie ścieżki rejestracji i dopuszczenia do obrotu.
Patrycja Bernat
Źródło: PSOR
Fot: Canva
