Parlament potwierdza zgodę na nową WPR
Wielotygodniowe negocjacje pomiędzy Komisją Europejską a Parlamentem Europejskim w sprawie nowego budżetu UE na lata 2028-2034 zakończyły się porozumieniem. Potwierdzili to wczoraj podczas specjalnej konferencji prasowej główni negocjatorzy PE Siegfrieda Mureșan (EPL) i Karla Tavares (S&D).
Komisja ustąpiła proponując wydzielenie w Planach Krajowych i Regionalnych 10% środków na rozwój obszarów wiejskich. Parlament zgodził się, by dopłaty nie były waloryzowane o wskaźnik inflacji.
Przyczyny sporu o Wspólną Politykę Rolną
Przyczyną sporu pomiędzy Parlamentem a Komisją był budżet WPR, a szczególnie rozwój obszarów wiejskich. Komisja zaproponowała, aby powstał jeden wspólny fundusz na poziomie Unii, który łączyłby środki na politykę regionalną i środki na rozwój obszarów wiejskich (część WPR). Ten „jeden worek pieniędzy” byłby zarządzany w logice europejskiej, ale jego wykorzystanie zależałoby od państw.
Taka architektura oznaczałaby połączenie części WPR z funduszami regionalnymi, oraz więcej decyzji po stronie rządów krajowych. Parlament uznał, że to jest renacjonalizacja Wspólnej Polityki Rolnej i pozbawienie Parlamentu kontroli nad wydatkowaniem środków.
"Uważaliśmy i nadal uważamy, że tradycyjne priorytety budżetu, polityka spójności i rolnictwo, pozostają ważne i uważamy, że nie może być silnego budżetu przy słabej polityce spójności i słabej polityce rolnej" – mówił podczas konferencji Siegfried Mureșan. "Dlatego domagaliśmy się, aby oprócz pierwszego filaru wspólnej polityki rolnej wzmocniono podstawę prawną wspólnej polityki rolnej".
Ponad 45 mld euro na wieś – niezadowalający kompromis
W ocenie przedstawicieli Parlamentu propozycja Komisji, by co najmniej 10% nieprzydzielonych środków z Funduszu jest propozycją do przyjęcia na obecnym etapie negocjacji. Jak stwierdził Muresan, dzięki temu uratowany został drugi filar WPR i zostały zagwarantowane środki na rozwój obszarów wiejskich, co było kluczowym żądaniem Parlamentu.
Nie jest to jednak wszystko, czego oczekują posłowie.
"Wniosek Komisji nie jest idealny, ale jest to postęp. Mamy nowy punkt wyjścia dla naszej pracy nad wnioskiem Komisji i postrzegamy to w pozytywny sposób" – mówiła Karla Tavares. "Bardzo ważne jest jednak, aby zrozumieć, że jest to początek procesu, proces współdecyzji między Parlamentem a Komisją musi być kontynuowany".
Jak poinformowali główni negocjatorzy PE, zostały stworzone podstawy do dalszych negocjacji, w których Parlament chce odgrywać "bardzo aktywną rolę".
Czy WPR zmieni się bardziej?
"Kompromis pokazał, że von der Leyen była gotowa ustąpić wobec wielu żądań Parlamentu — co na tym etapie rozmów budżetowych jest rzadkością. W poprzednich negocjacjach budżetowych Parlament bywał przez znaczną część procesu praktycznie ignorowany" – pisze POLITICO w artykule zatytułowanym Ryzykowna budżetowa żonglerka Ursuli von der Leyen.
W ocenie POLITICO to efekt wzrastającej roli frakcji prawicowych i trzykrotnego w tym roku głosowania w sprawie odwołania przewodniczącej KE. Choć wnioski zostały odrzucone z łatwością, urzędnicy Komisji Europejskiej przestali być pewni tego, że ich propozycje zostaną przez Parlament po prostu przyjęte.
„To najbardziej niestabilny Parlament w historii. Komisji bardzo trudno przewidzieć jego ruchy i wyniki głosowań, co wywołuje w Berlaymoncie ogromną frustrację” – powiedział POLITICO unijny urzędnik, gdy centrowe frakcje nie poparły porozumienia w sprawie CSDDD/ESG dla firm, kluczowych dla agendy von der Leyen.
Parlament czuje, że może wzmocnić swoją rolę w procesie decyzyjnym UE, i zamierza skorzystać z okazji: „Powinniśmy dostać więcej realnej władzy decyzyjnej, a nie niewiążące grupy robocze i spotkania przy kawie” — powiedział Rasmus Andresen, eurodeputowany Zielonych i ekspert ds. budżetu.
Jakich zmian w WPR chce Parlament?
To oznacza, że WPR może się jeszcze zmienić w trakcie kolejnych negocjacji. W sprawozdaniu przyjętym po sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego, która odbyła się 10 września br. w Strasburgu Parlament żądał utrzymania pełnej odrębności Wspólnej Polityki Rolnej, gwarancji oddzielnego finansowanie rozwoju obszarów wiejskich, ochrony dopłat bezpośrednich dla aktywnych rolników oraz zwiększenia budżetu WPR tak, by realnie rekompensował inflację. Posłowie oczekiwali także systemu zachęt za ekoschematy, uproszczenia przepisów, ograniczenia biurokracji, cyfryzacji dostępnej także dla mniejszych gospodarstw, wsparcia retencji i wykorzystania biomasy oraz dodatkowych instrumentów dla młodych rolników.
– Walczymy o sprawiedliwą przyszłość, na jaką zasługuje europejski sektor rolny. Oznacza to prawdziwie wspólną WPR, która wzmacnia społeczności wiejskie i pozycję rolników poprzez innowacje, wymianę pokoleń i sprawiedliwe warunki rynkowe – mówiła wówczas sprawozdawczyni Carmen Crespo Díaz.
Jak dotąd Parlament uzyskał jedno ustępstwo - wydzielenie środków na finansowanie rozwoju obszarów wiejskich.
Albert Katana
źródła: Konferencja prasowa współsprawozdawców Siegfrieda MUREŞANA (EPP, RO) i Carli Tavares (S&D, PT) na temat negocjacji w sprawie WRF; POLITCO: "Parlament Europejski wycofuje się z groźby odrzucenia długoterminowego budżetu", "Ryzykowna budżetowa żonglerka Ursuli von der Leyen"; topagrar: "Dopłaty, kontrole, cyfryzacja. Czy po 2027 roku rolnictwo czeka duża zmiana?"
