30 czerwca unijni komisarze Maroš Šefčovič oraz Christophe Hansen poinformowali o zakończeniu negocjacji z Ukrainą w sprawie przeglądu warunków handlu na podstawie artykułu 29 Układu o stowarzyszeniu.
Proponowane porozumienie, które zawarto bez udziału polskiej prezydencji, zostanie przekazane do zatwierdzenia państwom członkowskim UE. Rada UE będzie podejmować decyzję w tej sprawie większością kwalifikowaną.
Konieczne uzupełnienie o klauzulę ochronną
Komisja Europejska przekazała ogólny opis elementów porozumienia, natomiast nie podała szczegółów, w tym przede wszystkim nowego poziomu kontyngentów taryfowych. Minister rolnictwa Czesław Siekierski błyskawicznie poinformował, że "z rozczarowaniem" przyjął sposób, "w jaki KE poinformowała państwa członkowskie o zakończeniu negocjacji z Ukrainą w ostatnim dniu polskiej prezydencji w Radzie UE".
– Jako przewodniczący Rady UE ds. rolnictwa i rybołówstwa (AGRIFISH) zwracałem wielokrotnie uwagę na potrzebę prowadzenia przez Komisję Europejską negocjacji handlowych w sposób bardziej transparentny i w dialogu rolnikami – oświadczył minister.
Swoje stanowisko powtórzył 3 lipca w Sali Kolumnowej Sejmu, gdzie zgromadziło się kilkaset osób, aby wysłuchać podsumowania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie polskiej prezydencji.
– Odniesiemy się do zapisów porozumienia z Ukrainą, gdy je otrzymamy. Przypominam, że zdaniem Polski umowa handlowa pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą musi zostać uzupełniona o bilateralną klauzulę ochroną, umożliwiającą podjęcie działań ochronnych w handlu wszystkimi towarami rolnymi. Ponadto, zgodnie z zasadą wzajemności, porozumienie powinno przewidywać poprawę dostępu do rynku ukraińskiego dla unijnego eksportu. Konieczne jest także dostosowanie przepisów ukraińskich do unijnych standardów i wymogów dotyczących bezpieczeństwa żywności i zrównoważonego rozwoju – wyjaśnił minister Siekierski i dodał, że niezmiennie jesteśmy za wsparciem eksportu towarów rolno-spożywczych z Ukrainy do tych miejsc na świecie, które szczególnie tej żywności potrzebują.
Stawialiśmy na współpracę i mediacje
Polska prezydencja rozpoczęła się 1 stycznia i zakończyła się 30 czerwca br. Zdaniem ekspertów, w porównaniu np. z prezydencją węgierską, nasze przewodnictwo było daleko bardziej znaczące.
– Przejęliśmy prezydencję w szczególnym czasie dla Unii Europejskiej, kiedy prace rozpoczynała nowa Komisja Europejska, która wkrótce potem zaprezentowała i rozpoczęła realizację swojego programu prac. Mieliśmy więc pewien przywilej zgłoszenia propozycji na otwarciu prac KE. Był i jest to także wyjątkowy czas w geopolityce – tuż po wyborach w USA, w czasie wciąż trwającej wojny w Ukrainie i podczas niepokojów na Bliskim Wschodzie – przypomniał szef resortu rolnictwa.
Minister Siekierski polską prezydencję w Radzie UE określił jako "merytoryczną i skuteczną".
– Do naszej roli podeszliśmy z należnymi jej powagą i ambicją. Podczas naszego półrocznego przewodnictwa w Radzie UE byliśmy liderem negocjacji z KE, reprezentantem Rady UE i neutralnym mediatorem. Dążyliśmy do kompromisów i zawsze stawialiśmy na współpracę. Był to czas spotkań i dyskusji, a przede wszystkim, dialogu w wielu wymiarach – zaznaczył minister rolnctwa.
Teraz czeka nas walka o zablokowanie Mercosur
Zdaniem Czesława Siekierskiego zakończenie intensywnego czasu polskiej prezydencji wcale nie oznacza końca wytężonych prac.
– Czeka nas teraz wcale nie łatwiejszy okres. Przed nami ważne wydarzenia i czas, kiedy zapadną kluczowe decyzje na forum UE. Nadal nie znamy ostatecznego kształtu umowy UE-Mercosur. Przypomnę, że stanowisko Polski jest jasne: nie akceptujemy umowy handlowej z Mercosur w obecnym kształcie. Oczekujemy, aby została ona obudowana takimi zapisami i warunkami, które będą chronić interesy europejskich rolników i zapewniać utrzymanie wysokich standardów produkcji żywności obowiązujących w UE – mówił w Sejmie minister rolnictwa Czesław Siekierski.
Ogólne sprawozdanie w formie prezentacji z polskiej prezydencji można znaleźć tutaj. Szczegółowe informacje na temat konkretnych zagadnień znajdują się tutaj.
Krzysztof Zacharuk
