Rolnik ryczałtowy a przekazanie gospodarstwa następcy

Odpowiedź: Z opisanej sytuacji wynika, że w tym gospodarstwie, przy zaniechaniu inwestycji, rolnik-podatnik VAT co miesiąc „traci” średnio 1,7 tys. zł w porównaniu z saldem VAT naliczonego i zwrotu zryczałtowanego. Jest to typowe zjawisko w gospodarstwach średniej wielkości z produkcją mleka i dużym nakładem nieovatowanej robocizny. Punkt widzenia następcy jest zatem prawidłowy, jednak nie ma tutaj możliwości przejęcia gospodarstwa bez konieczności korekty VAT. Możliwość wyłączenia spod VAT przekazania gospodarstwa (przedsiębiorstwa) określony w art. 6 ustawy o VAT jest obwarowany obowiązkiem natychmiastowego uzyskania przez przejmującego statusu czynnego podatnika VAT.

Jeśli przejmujący gospodarstwo będzie rolnikiem ryczałtowym (status „zwolniony”), to towary zakupione z odliczeniem VAT przestaną służyć sprzedaży opodatkowanej. W takiej sytuacji należy sporządzić korektę VAT na dzień przekazania gospodarstwa i odprowadzić VAT zgodnie z art. 91. Prawny obowiązek zapłaty korekty spoczywa na nabywcy gospodarstwa. W omawianym przypadku – z braku dokładnych informacji – można przyjąć, że wcześniej zakupione środki trwałe z odliczeniem VAT są już poza okresem korekty (budynki 10 lat, środki ruchome > 15 tys. zł – 5 lat, środku ruchome 3,5 do 15 tys. zł – 1 rok). Zatem korektę należy tutaj naliczyć od środków obrotowych, czyli od stada bydła, zapasów i produkcji w toku na polu. Kwoty korekty VAT wyliczamy wg faktur nabycia lub wg wartości rynkowej. Np. korekta VAT od 120 krów o wartości jednostkowej 3000 zł netto i stawce VAT 8% wyniesie 28,8 tys. zł. Obliczoną sumę korekty należy wykazać (i odprowadzić) na deklaracji VAT-7 (VAT-7K) w następnym miesiącu (kwartale).

Reasumując, tylko dokładne obliczenia korekty mogą pokazać rzeczywiste skutki takiego przejęcia gospodarstwa. Być może w tym przypadku dopiero po 2 latach następca zacznie odczuwać realne korzyści ze statusu rolnika ryczałtowego – oczywiście bez inwestycji.

Roman Włodarz