Październik przyniósł w Polsce dalsze ochłodzenie rynku. Według danych GUS średnia cena skupu mleka spadła z 2,23 zł/l we wrześniu do 2,20 zł/l w październiku. To niewielka zmiana, ale dobrze wpisuje się w jesienny trend, który obserwowaliśmy od początku drugiej połowy roku: produkcja rośnie, popyt nie przyspiesza, a mleczarnie starają się utrzymać ceny na poziomie, który pozwoli im przetwarzać surowiec bez nadmiernego ryzyka.
Warto jednak zaznaczyć, że sytuacja nie jest jednolita. Spadki widoczne są niemal wszędzie, ale w kilku regionach ceny nie drgnęły ani o grosz.
Regionalne różnice w cenach mleka w Polsce
Najwyższe stawki wciąż obowiązują w północno-wschodniej Polsce. W Podlaskiem rolnicy dostawali średnio 2,35 zł/l, czyli dokładnie tyle samo co miesiąc wcześniej. Stabilnie było też na Dolnym Śląsku, gdzie cena utrzymała się na poziomie 2,25 zł/l. To regiony, gdzie rynek tradycyjnie funkcjonuje w oparciu o dużą koncentrację przetwórstwa i silną konkurencję zakładów o surowiec – dlatego stawki zazwyczaj reagują wolniej.
Na Warmii i Mazurach oraz w Lubuskiem ceny lekko spadły, ale nadal utrzymują się powyżej średniej krajowej. W tych województwach rolnicy otrzymywali 2,25-2,26 zł/l. Wyraźniejsze korekty pojawiły się natomiast w Polsce południowej. Najmocniej spadła cena w Świętokrzyskiem (-8 gr) i Łódzkiem (-7 gr). W tych regionach średnia stawka obniżyła się do 2,05-2,09 zł/l. W Małopolsce i Pomorskiem spadki wyniosły po 4 grosze, co również wpisuje się w trend łagodnego osuwania się cen.
Różnice między województwami pozostają duże — w październiku przekraczały 20 groszy na litrze. Dla gospodarstw o większej skali to oznacza realne różnice w miesięcznym przychodzie, szczególnie teraz, kiedy koszty produkcji nie spadają tak szybko jak ceny surowca.
Skąd to ochłodzenie na rynku mleka?
Sytuacja krajowa coraz mocniej odbija globalne sygnały. W Europie rośnie wydajność krów, w USA i Oceanii produkcja również idzie do góry, a przetwórcy zgłaszają wysokie zapasy tłuszczów mlecznych i serów. Dodatkowo eksport w wielu regionach nie nadąża za rosnącą podażą.
To właśnie ten układ działa dziś jak hamulec: mleka jest dużo, ale rynek zbytu nie rozszerza się w takim tempie, jakiego życzyłby sobie sektor mleczarski. Do tego dochodzi końcówka roku, czyli moment, w którym część zakładów bardziej ostrożnie kształtuje cenniki, a rolnicy odczuwają to szybciej, niż wynikałoby to z samych danych giełdowych.
GDT: światowe ceny spadły na całej linii produktów mleczarskich
18 listopada odbył się kolejny przetarg GDT – i trudno mówić o zaskoczeniu. Indeks GDT obniżył się o 3%, a globalny rynek mocno odczuł presję rosnącej produkcji. Średnia cena produktów mlecznych wyniosła 3678 USD/t, czyli aż o 90 USD mniej niż na poprzedniej aukcji. Sprzedano 38,6 tys. ton towaru, a liczba uczestników wzrosła do 166 firm.
Najważniejsze jest jednak to, że potaniały wszystkie kluczowe produkty:
- masło – 5886 USD/t (-7,6%)
- odwodniony tłuszcz mleczny – 6543 USD/t (-5%)
- pełne mleko w proszku (PMP) – 3452 USD/t (-1,9%)
- odtłuszczone mleko w proszku (OMP) – 2542 USD/t (-0,9%)
- ser Cheddar – 4328 USD/t (-2,7%)
- ser Mozzarella – 3214 USD/t (-2,8%)
To rzadki przypadek, kiedy cały koszyk produktów jednocześnie idzie w dół. Według analityka rynkowego AVM Gieorgija Kuchalejszwilego to wynik rosnącej podaży mleka w regionach mleczarskich świata oraz wysokich zapasów, zwłaszcza w Europie. Popyt na wielu rynkach jest stabilny, ale nie zwiększa się na tyle, by wchłonąć dodatkowe ilości.
Prognozy na kolejne miesiące również nie są optymistyczne. Według GDT ceny tłuszczów mlecznych mogą spaść w grudniu o kolejne 7%, a w styczniu – o prawie 5%. W przypadku masła przewidywania są jeszcze bardziej zachowawcze: spadki mogą sięgnąć 8%.
Jak GDT wpływa na rynek mleka w Polsce?
Polski rynek zwykle reaguje z opóźnieniem, ale gdy na giełdach potaniają zarówno proszki, jak i tłuszcze, producenci w Europie zaczynają ostrożniej patrzeć na nowe kontrakty. To może działać jak dodatkowy hamulec dla cen skupu w Polsce – zwłaszcza w regionach, gdzie mleczarnie już teraz odczuwają gorszą sytuację na rynku zbytu.
Z drugiej strony krajowy rynek ma swoją specyfikę: konkurencja o surowiec w Polsce jest silniejsza niż w wielu państwach Zachodu. To właśnie ona sprawia, że nasze ceny wciąż utrzymują się powyżej średniej unijnej. Ten czynnik może złagodzić ewentualne spadki na przełomie roku.
Czy Polska może stać się mleczną potęgą Europy? Właśnie o tym będziemy rozmawiać podczas sesji Mleko na X Forum Rolników i Agrobiznesu, które odbędzie się już w najbliższy czwartek 27 listopada 2025 r. w Poznaniu. Wraz z zaproszonymi ekspertami przyjrzymy się, jak wygląda sytuacja na europejskim i światowym rynku mleka. Jaką pozycję na nim zajmuje Polska i w jaką stronę powinny podążać nasze gospodarstwa? Zarejestruj się jeszcze dziś – forum.topagrar.pl.
Oprac. Maryia Khamiuk na podst. GUS, AVM
