W odpowiedzi na wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło szczegółowe wyjaśnienia dotyczące możliwości ponownego wprowadzenia świń do budynków inwentarskich po wygaszeniu ogniska choroby zakaźnej, w tym afrykańskiego pomoru świń (ASF). Resort przypomina, że procedura ta jest ściśle uregulowana w przepisach unijnych i nie podlega modyfikacjom krajowym.
Decyduje powiatowy lekarz weterynarii
Zgodnie z art. 57 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/687, decyzję o ponownym zasiedleniu chlewni podejmuje właściwy powiatowy lekarz weterynarii (PLW). Może on wydać zgodę na umieszczenie świń w gospodarstwie dotkniętym chorobą wyłącznie wtedy, gdy:
- przeprowadzono ostateczne oczyszczanie, dezynfekcję, a w razie potrzeby również dezynsekcję i deratyzację,
- wszystkie czynności zostały wykonane pod nadzorem służb weterynaryjnych i udokumentowane,
- oraz upłynął wymagany okres monitorowania określony w załączniku II rozporządzenia – liczony od dnia zakończenia dezynfekcji końcowej.
Te wymogi mają na celu całkowite wyeliminowanie ryzyka ponownego wystąpienia choroby w stadzie.
Możliwe odstępstwa – ale tylko po ocenie ryzyka
Ministerstwo dopuszcza wyjątek od powyższej procedury – jednak tylko w uzasadnionych przypadkach. PLW może wyrazić zgodę na ponowne umieszczenie zwierząt bez pełnego zakończenia procesu oczyszczania i dezynfekcji, pod warunkiem, że:
- od wstępnej dezynfekcji upłynęły minimum trzy miesiące,
- oraz przeprowadzono ocenę ryzyka, która jednoznacznie potwierdziła, że prawdopodobieństwo rozprzestrzenienia choroby jest znikome.
Taka decyzja musi być poparta dokumentacją i każdorazowo uzasadniona.
Zwierzęta tylko z gospodarstw o potwierdzonym statusie zdrowotnym
Nowe stado wprowadzane do chlewni musi pochodzić z gospodarstw wolnych od ograniczeń i posiadać negatywne wyniki badań laboratoryjnych potwierdzające brak choroby. Badania wykonuje się zgodnie z art. 59 rozporządzenia 2020/687, a próbki pobierane są z reprezentatywnych grup zwierząt. Wprowadzanie świń odbywa się etapami, pod ścisłym nadzorem lekarza weterynarii, z zachowaniem zasad bioasekuracji – w tym dezynfekcji sprzętu, środków transportu i odzieży ochronnej.
Kontrola i monitoring po ponownym zasiedleniu
Zanim środki zwalczania choroby zostaną całkowicie zniesione, urzędowy lekarz weterynarii ma obowiązek przeprowadzić kontrolę powdrożeniową. Obejmuje ona:
- analizę dokumentacji produkcyjnej, zdrowotnej i identyfikacyjnej,
- badanie kliniczne zwierząt,
- oraz pobranie próbek do badań laboratoryjnych, które potwierdzają brak aktywnego zakażenia.
Kontrola musi odbyć się najpóźniej w ciągu 30 dni od ponownego zasiedlenia gospodarstwa. Dopiero po jej pozytywnym wyniku PLW może zdjąć wszystkie zastosowane wcześniej ograniczenia.
Jednolite przepisy w całej Unii Europejskiej
Resort rolnictwa przypomina, że kwestie ponownego umieszczania zwierząt po wygaszeniu choroby są regulowane na poziomie Unii Europejskiej i obowiązują bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich. Oznacza to, że Polska nie ma możliwości wprowadzenia odmiennych, krajowych zasad w tym zakresie. Ministerstwo poinformowało również, że na poziomie UE nie są obecnie planowane zmiany tych regulacji.
