Ochrona roślin bez nadmiernej biurokracji
Jednym z kluczowych postulatów CDU/CSU jest uproszczenie przepisów o środkach ochrony roślin, w tym zasad ich rejestracji oraz dokumentowania stosowania. Europosłowie wskazują, że dzisiejsze wymogi są trudne do spełnienia, zwłaszcza dla mniejszych gospodarstw. Podkreślają to również polscy rolnicy – na posiedzeniu sejmowej Komisji Rolnictwa zwracano uwagę na rozdrobnienie gospodarstw na wiele działek, problemy z zasięgiem internetu na polach oraz możliwe trudności w obsłudze aplikacji przez osoby starsze. Polscy posłowie postulują długie moratorium na wprowadzenie unijnego zarządzenia i odstąpienie od kar za ewentualne nieprawidłowości w przypadku wadliwego działania systemu.
Dodatkowym problemem jest wycofywanie z rynku kolejnych substancji czynnych bez zapewnienia skutecznych alternatyw. Ministrowie rolnictwa państw UE ostrzegają, że brak odpowiednich środków oznacza spadek plonów, wyższe koszty i rosnące uzależnienie od importu. Czechy i kilka innych krajów wnioskują o wyjątki pozwalające stosować dotychczasowe preparaty tam, gdzie nie ma zamienników, oraz o szybsze dopuszczanie nowych środków biologicznych.
Renaturyzacja i przepisy o biogazie
List odnosi się również do rozporządzenia o odbudowie przyrody (Nature Restoration Regulation) które zdaniem CDU/CSU nakłada na rolników zbyt duże ograniczenia w zakresie wykorzystania gruntów. Rozporządzenie to, będące częścią strategii bioróżnorodności do 2030 r., zobowiązuje państwa UE do odtwarzania terenów podmokłych, użytków zielonych i siedlisk krajobrazu rolniczego oraz do ograniczania stosowania pestycydów i strat składników odżywczych w glebie. Komisja Europejska podkreśla, że cele strategii pozostają aktualne i mają być w pełni wdrożone do 2030 r., co oznacza dodatkowe wymogi dla gospodarstw rolnych, szczególnie w zakresie utrzymania siedlisk i różnorodności gatunkowej.
Wskazano także na potrzebę zmiany regulacji dotyczących biogazowni. Obecnie nawet mniejsze instalacje mogą podlegać rygorom tzw. dyrektywy Seveso, przeznaczonej pierwotnie dla zakładów wysokiego ryzyka, takich jak elektrownie atomowe.
Emisje przemysłowe i inne regulacje
Posłowie postulują również dostosowanie dyrektywy o emisjach przemysłowych tak, aby nie prowadziła do nadmiernych obciążeń w produkcji zwierzęcej. Wskazują też na potrzebę złagodzenia wymogów dotyczących obowiązkowego wypasu w rolnictwie ekologicznym oraz ograniczenia biurokracji związanej z unijnym rozporządzeniem o przeciwdziałaniu wylesianiu (EUDR), które wymaga rozbudowanej dokumentacji nawet w przypadku produkcji niepowiązanej z deforestacją.
Eksperci zwracają uwagę, że planowane włączenie rolnictwa do unijnego systemu handlu emisjami (ETS) spowoduje gwałtowny wzrost kosztów produkcji, szczególnie w hodowli bydła i przy stosowaniu nawozów azotowych. Może to ograniczyć skalę chowu zwierząt, obniżyć konkurencyjność unijnej żywności i zwiększyć ryzyko uzależnienia rynku od importu. Jednocześnie Komisja Europejska, reagując na krytykę nadmiernych obciążeń wynikających z EUDR, zaproponowała pierwsze ułatwienia – m.in. możliwość składania rocznych, a nie każdorazowych oświadczeń o pochodzeniu surowców oraz doprecyzowanie katalogu produktów objętych przepisami – co ma zmniejszyć biurokrację i ułatwić dostosowanie się do nowych wymogów.
Czy rolnikom będzie łatwiej?
Apel polityków CDU/CSU pojawia się w momencie, gdy Komisja Europejska znalazła się pod ostrzałem krytyki swojej propozycji nowej Wspólnej Polityki Rolnej, która ma obowiązywać od 2028 roku. Zapowiedzi reform wywołały poruszenie w Brukseli, w państwach członkowskich i na europejskich gospodarstwach. Posłowie zwracają uwagę, że negocjacje WPR prawdopodobnie potrwają długo, dlatego – ich zdaniem – warto już teraz wprowadzić istotne zmiany, choćby „krótkoterminowo”. Jeśli jednak Komisja zgodzi się na te propozycje, wiele wskazuje na to, że pozostaną one w systemie na stałe, zwłaszcza że ich inicjatorami są posłowie CDU/CSU, partii wywodzącej się z tej samej frakcji politycznej, co przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen.
Albert Katana
(na podstawie topagrar.com, autor: Konstantin Kockerols)
