Już dziś przypominamy o wapnowaniu, które najlepiej wykonać po zbiorze zbóż na ściernisko. Ale jak dobrze dobrać dawkę wapna do swojej gleby i jej wartości pH?
Zaczijmy od tego, że poszczególne kategorie gleb mają różną wartość optymalnego pH:
- gleby bardzo lekkie – 5,1,
- gleby lekkie – 5,6,
- gleby średnie – 6,1,
- gleby ciężkie – 6,3.
Zgodnie z dotychczasowymi zaleceniami, ustalanie dawek wapna nawozowego poprzedzała ocena potrzeb wapnowania w skali 5-stopniowej. Następnie dla określonej kategorii agronomicznej gleby i klasy potrzeb wapnowania wyznaczano dawkę wapna nawozowego. Do niedawna charakteryzowała się ona znacznym zróżnicowaniem pomiędzy kategoriami gleby i klasami potrzeb wapnowania, natomiast nie odpowiadała rzeczywistej wartości pH – wynikowi badania próbki gleby – lecz przedziałowi odczynu. Jeśli więc odczyn wynosił 5,4, to zalecana dawka wapna była taka sama, jak dla gleb o pH od 5,1 do 5,5.
Zobacz także: Terminy nawożenia azotem - czy w 2026 roku czekają nas zmiany?
Ponadto zalecana dawka wapna zmieniała się skokowo o dużą wartość pomiędzy poszczególnymi przedziałami potrzeb wapnowania. Wskutek tego różnica pH o 0,1 powodowała gwałtowne zwiększenie lub zmniejszenie zalecanej dawki wapna. Na przykład dla gleby lekkiej o pH 4,5 – ze wskazaniem wapnowanie konieczne – dawka wynosiła 3,5 t/ha CaO, a dla gleby o pH 4,6 – wapnowanie potrzebne – tylko 2,5 t/ha CaO.
Dla zwiększenia precyzji
W celu zwiększenia precyzji zaleceń określono dawki wapna jakie należy zastosować, aby podnieść odczyn gleby do poziomu optymalnego, wychodząc z aktualnego pH – określonego na podstawie badania próbki gleby (tab. 1.).
Wartości w tabeli 1. przedstawiają zalecane dawki wapna nawozowego na gruntach ornych różnych kategorii gleb, z podziałem na dawkę podstawową (d1) i uzupełniającą (d2). Dla gleb bardzo lekkich wystarczające jest zastosowanie dawki d1.
Całkowita dawka wapna (suma d1 i d2) została wyznaczona w taki sposób, aby uzyskać również pełen efekt regulacji odczynu gleby, tj. osiągnąć poziom optymalnego pH dla danej kategorii agronomicznej. Wcześniejsze tabele sugerowały natomiast, że zastosowanie zalecanej dawki wapna pozwala uzyskać optymalny odczyn gleby, dlatego wielu rolników już nie stosowało tzw. wapnowania uzupełniającego.
