To właśnie wtedy winny biznes zaczął się dynamicznie rozwijać. Ostatnie 10 lat to prawdziwy wysyp nowych winnic, a także hektarów, na których uprawiane są winorośle.
Z danych KOWR wynika, że na koniec marca 2025 r. mieliśmy w Polsce 673 plantatorów, którzy uprawiali winorośl na powierzchni 1023 ha, oraz 304 przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich.
Zdecydowanie najwięcej winnic znajduje się w pasie województw południowo-wschodnich, południowo-zachodnich i południowych, gdzie warunki klimatyczne sprzyjają uprawie winorośli. Jednak w ostatnim czasie winnice powstają praktycznie na terytorium całej Polski.
Od trzech lat mamy ważną ustawę
Jakościową zmianą okazało się wejście w życie w marcu 2022 r. ustawy o wyrobach winiarskich, na podstawie których Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa realizuje – jako zadanie własne – mechanizm dotyczący administrowania potencjałem produkcyjnym produktów sektora wina.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi w tym zakresie ewidencję winnic, z których można pozyskiwać winogrona przeznaczone do wyrobu wina, a także otrzymuje informacje od producentów, którzy zamierzają wyrabiać wino w danym roku winiarskim.
Na podstawie składanych deklaracji KOWR ustala wielkość zbiorów winogron, produkcji wina oraz wielkość zapasów, na dzień 31 lipca każdego roku winiarskiego. Ustawa o wyrobach winiarskich wprowadziła wytyczne dotyczące prowadzenia ewidencji winnic, do której wpisywane są wyłącznie uprawy winorośli położone na terytorium Polski. Wpis do ewidencji winnic dokonywany jest jednorazowo na wniosek plantatora winorośli.
Tak wypada Polska na tle Francji czy Niemiec
Plantatorzy winorośli i producenci wina zobowiązani są do składania danych statystycznych dotyczących wielkości zbiorów winogron i produkcji wina do 15 stycznia każdego roku. Na koniec marca br. do ewidencji winnic wpisanych było 673 plantatorów, którzy uprawiają winorośl na powierzchni 1023,04 ha.
Czy taka powierzchnia to dużo? Jeżeli spojrzymy na Europę Środkowo-Wschodnią tak, ale już w przypadku Francji to dosłownie kropla. Tylko w Langwedocji (prowincja na południu) winnice zajmują ok. 200 tys. ha, a w Roussillion ok. 60 tys. ha. W sumie to ok. 740 tys. ha.
Z kolei w Niemczech tylko w najstarszym regionie winiarskim Mozela pracuje ok. 2,8 tys. plantatorów winorośli, którzy koncentrują się głównie na uprawie białych odmian winorośli, takich jak Riesling, Elbling i Müller-Thurgau. Jeżeli chodzi o powierzchnię, to w Niemczech uprawa winorośli odbywa się na powiechni ok. 102 tys. ha.
Takie są obowiązujące przepisy
Producent wina, zamierzający wyrabiać wino z winogron w danym roku winiarskim, zobowiązany jest poinformować dyrektora generalnego KOWR o tym zamiarze, nie później niż na dwa tygodnie przed rozpoczęciem produkcji wina i nie później niż do dnia 15 września danego roku winiarskiego.
Przepisy ustawy o wyrobach winiarskich zobowiązały KOWR do prowadzenia rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, do gromadzenia danych o zapasach wina od przedsiębiorców wpisanych do rejestru, którzy rozlewają wino niewyrobione przez siebie, do nadawania kodów podmiotom butelkującym wina, producentom wina, importerom oraz dostawcom, a także do prowadzenia wykazu kodów.
Działalność gospodarcza w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich jest działalnością regulowaną i wymaga uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez dyrektora generalnego KOWR.
W celu uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorca zobowiązany jest spełnić warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, zgromadzić dokumenty potwierdzające spełnienie tych warunków i złożyć w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa Wniosek o wpis/zmianę wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich.
Podmiot wpisany do rejestru, rozlewający wino, które zakupił, jest zobowiązany przekazywać do 31 sierpnia każdego roku, do Dyrektora Generalnego KOWR, Deklarację o zapasach win i moszczów winogronowych posiadanych na dzień 31 lipca poprzedniego roku winiarskiego.
W celu uzyskania kodu, o który może ubiegać się podmiot butelkujący wino, producent wina, dostawca wina oraz importer wina, należy złożyć do KOWR wniosek o nadanie kodu.
Na koniec marca 2025 r. w rejestrze przedsiębiorców, wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich wpisanych było 304 przedsiębiorców, posiadających uprawnienia do wykonywania działalności, a w rejestrze kodów, wpisanych było 7 przedsiębiorców.
kz, KOWR
