Słonecznik na pierwszym miejscu
Według autorów zestawienia najwyższe wyniki finansowe przynosi uprawa słonecznika. W sprzyjających warunkach i przy dobrej technologii uprawy zysk może sięgnąć nawet 985 dolarów z hektara. Rolnicy zwracają jednak uwagę na konieczność zachowania przerw w zmianowaniu.
Wiceprzewodniczący Kongresu Rolników, Grihorij Szamrycki, mówi wprost, że w jego gospodarstwie słonecznik od lat jest numerem jeden:
– „Uprzednio przez dziesięć lat najzyskowniejszą kulturą w moim gospodarstwie był słonecznik. Dlatego go siejemy, ale raz na 4–5 lat – nie częściej”.
Słonecznik wymaga nie tylko zmianowania, ale też wody. Ukraińskie gospodarstwa coraz częściej dotyka susza rolnicza, m.in. z powodu bezśnieżnych zim. Jak podkreśla Mykoła Bajbarak z gospodarstwa „Bajbarak”, gdzie w całym sezonie wegetacyjnym słonecznika spadło zaledwie 7 mm deszczu, plony były skrajnie niskie - średnio ok. 1 t/ha:
– „Gdyby pola stały odłogiem, każdy hektar przyniósłby nam dodatkowe 5000 hrywien, a nie straty” – powiedział redakcji portalu Agronom.
Kukurydza daje plon, ale wymaga technologii
W rankingu rentowności kukurydza znalazła się za słonecznikiem, jednak rolnicy podkreślają jej wysoki potencjał plonowania. W zależności od regionu rośliny dają od 4 do niemal 10 ton z hektara. Wyższe są też koszty, m.in. na nawożenie i ochronę.
– „Kukurydza u nas daje dobrą wydajność, ale pod nią obowiązkowo trzeba dawać bezwodny amoniak i obowiązkowo herbicyd doglebowy” – dodał Szamrycki.
Pszenica i rzepak trzymają ceny, soja na minusie
Rolnicy z centralnych i wschodnich regionów zwracają uwagę, że pszenica pozostaje pewnym elementem zmianowania. Przy odpowiedniej agrotechnice jej plon dochodzi do 6–7 t/ha. W części gospodarstw dobrze sprawdza się także rzepak, choć wymaga starannego prowadzenia.
W zestawieniu najmniej korzystnie wypada soja – najwyższa rentowność to 140 USD/ha. Szamrycki przyznaje, że przez dwa lata nie uzyskał plonu, który pokryłby koszty produkcji. Dane ekspertów potwierdzają, że w części regionów uprawa przynosi straty i jest najmniej przewidywalna ekonomicznie.
Warzywa tanie przez nadpodaż
W zestawieniu nie znalazły się warzywa, bardzo tanie w tym sezonie, z powodu nadpodaży wywołanej wysokimi cenami w ubiegłym sezonie i brakiem możliwości przechowywania plonów (m.in. z powodu wojny i drogiej energii).
Ceny jesienią wynosiły ok. 10,8–11 hrywien/kg, czyli nieco ponad 1 zł. Producenci sprzedawali towar szybko, bo – jak podkreśla szef Stowarzyszenia Owocowo-Warzywnego Taras Basztannyk – wielu rolników obawia się magazynowania:
– „Rolnicy nie mają pewności, czy magazyn nie zostanie zbombardowany, czy będzie prąd, czy warzywa się nie zepsują. Dlatego wolą sprzedać towar od razu, nawet taniej”.
Warunki opłacalności - przetwórstwo i eksport
Zestawienie pokazuje, że opłacalność produkcji rolnej na Ukrainie coraz bardziej zależy od warunków klimatycznych, technologii i możliwości przechowywania. Jednocześnie wysokie miejsce słonecznika wskazuje, że o rentowności decyduje dziś także popyt przetwórczy i silny eksport. Ukraina pozostaje największym producentem oleju słonecznikowego na świecie, a popyt przetwórczy jest bardzo duży. Każdy spadek plonu (np. z powodu suszy) natychmiast podnosi ceny surowca, dlatego nawet przy bardzo niskich zbiorach słonecznik pozostaje dla wielu gospodarstw uprawą rentowną.
Albert Katana
źródła: Agronom: "Фермери назвали найбільш прибуткові культури 2025 року"; "ФГ «Байбарак» після посушливого сезону переходить до нових технологій"
