StoryEditor

Jak zapobiegać chorobie obrzękowej u świń? Wszystko o obrzękówce

Widoczny obrzęk głowy, obrzęki wokół oczu, czoła, uszu i okolic podżuchwowych, duszność i apatia – tak na pierwszy rzut oka wygląda choroba obrzękowa, która potrafi zabić nawet do 90% zakażonych świń. Choroba atakuje zazwyczaj szybko rosnące prosięta.
dr hab. Małgorzata Kasprowicz-Potocka
dr hab. Anita Zaworska-Zakrzewska
UP Poznań
14.11.2023., 11:09h
Z tego artykułu dowiesz się:
  • Choroba obrzękowa świń - co to?
  • Jak zarażają się świnie?
  • Objawy kliniczne
  • Co sprzyja chorobie obrzękowej?
  • Ważne żywienie prosiąt
  • Ważna higiena
  • Profilaktyka weterynaryjna
  • To, co najważniejsze

Choroba obrzękowa świń - co to?

Choroba obrzękowa to zespół nadostrego zapalenia naczyń, powodujący obrzęk ryja, zapalenie jelit i wysoką śmiertelność u prosiąt po odsadzeniu. Najczęściej jest to ostre zatrucie pokarmowe, wywołane przez specyficzne hemolityczne bakterie Escherichia coli, które wytwarzają adhezyny fimbrialne F18 i toksynę Shiga 2e (Stx2e), które atakują przede wszystkim zdrowe i co najważniejsze – szybko rosnące prosięta, głównie w odchowalniach.

Prawie 70 lat w Polsce

Choroba obrzękowa po raz pierwszy została opisana w Irlandii Północnej w 1938 r. W 1944 r. zaobserwowano ją w Holandii, a w latach pięćdziesiątych diagnozowano ją także w Afryce, USA i Kanadzie. W Polsce pierwsze przypadki tej choroby odnotowano w 1955 roku.

Jak zarażają się świnie?

Prosięta mogą się zakażać poprzez skażone środowisko lub kontakt z maciorą. Szybkość przenoszenia infekcji jest jednak zależna od liczby bakterii E. coli wytwarzających toksynę Shiga. Po spożyciu tych drobnoustrojów przez świnie następuje kolonizacja jelita, gdyż komórki nabłonkowe jelit zawierają receptory dla fimbrii F18. Toksyna Shiga 2e wytwarzana w jelitach świń jest odpowiedzialna za główne objawy kliniczne i zmiany patologiczne, obserwowane w chorobie obrzękowej. Cytotoksyna ta hamuje syntezę białek, prowadząc do śmierci komórki. Toksyna jest wchłaniana z jelita i atakuje śródbłonek naczyniowy w określonych miejscach, w których występują wysokie stężenia receptorów toksyn.

image

Obrzękówka występuje też u prosiąt ssących lub u świń dorosłych. Najczęściej pojawia się 1–2 tygodnie po odsadzeniu u najzdrowszych zwierząt w grupie. Średnia zachorowalność wynosi 15–40%, a śmiertelność wśród chorych świń sięga 90%.

FOTO: top agrar Polska

Szczepy E. coli wywołujące chorobę obrzękową mogą także kolonizować krezkowe węzły chłonne i wytwarzać tam Stx2e, skąd toksyna przedostaje się do krwiobiegu. Stx2e łatwo wiąże się z krwinkami czerwonymi świni, które mogą transportować ją do różnych miejsc w organizmie, np. do błony podśluzowej żołądka, krezki okrężnicy, tkanki podskórnej czoła i powiek, krtani i mózgu. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego powoduje obrzęk, krwotok, wykrzepianie wewnątrznaczyniowe i mikrozakrzepicę.

Pozostało 83% tekstu
Ten artykuł jest dostępny w Strefie Premium.
Czytaj i oglądaj bez ograniczeń! Zyskaj dostęp do Strefy Premium już za 19,90 zł za pierwszy miesiąc. Dla prenumeratorów dostęp gratis po zalogowaniu
Prenumeratorzy top agrar Polska mogą korzystać ze Strefy Premium za darmo! Kliknij, by dowiedzieć się, jak się zarejestrować.
dr hab. Małgorzata Kasprowicz-Potocka<br/>dr hab. Anita Zaworska-Zakrzewska<br/>UP Poznańdr hab. Małgorzata Kasprowicz-Potocka
dr hab. Anita Zaworska-Zakrzewska
UP Poznań
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ
10. październik 2024 20:21