Choroba obrzękowa świń - co to?
Choroba obrzękowa to zespół nadostrego zapalenia naczyń, powodujący obrzęk ryja, zapalenie jelit i wysoką śmiertelność u prosiąt po odsadzeniu. Najczęściej jest to ostre zatrucie pokarmowe, wywołane przez specyficzne hemolityczne bakterie Escherichia coli, które wytwarzają adhezyny fimbrialne F18 i toksynę Shiga 2e (Stx2e), które atakują przede wszystkim zdrowe i co najważniejsze – szybko rosnące prosięta, głównie w odchowalniach.
Jak zarażają się świnie?
Prosięta mogą się zakażać poprzez skażone środowisko lub kontakt z maciorą. Szybkość przenoszenia infekcji jest jednak zależna od liczby bakterii E. coli wytwarzających toksynę Shiga. Po spożyciu tych drobnoustrojów przez świnie następuje kolonizacja jelita, gdyż komórki nabłonkowe jelit zawierają receptory dla fimbrii F18. Toksyna Shiga 2e wytwarzana w jelitach świń jest odpowiedzialna za główne objawy kliniczne i zmiany patologiczne, obserwowane w chorobie obrzękowej. Cytotoksyna ta hamuje syntezę białek, prowadząc do śmierci komórki. Toksyna jest wchłaniana z jelita i atakuje śródbłonek naczyniowy w określonych miejscach, w których występują wysokie stężenia receptorów toksyn.
Szczepy E. coli wywołujące chorobę obrzękową mogą także kolonizować krezkowe węzły chłonne i wytwarzać tam Stx2e, skąd toksyna przedostaje się do krwiobiegu. Stx2e łatwo wiąże się z krwinkami czerwonymi świni, które mogą transportować ją do różnych miejsc w organizmie, np. do błony podśluzowej żołądka, krezki okrężnicy, tkanki podskórnej czoła i powiek, krtani i mózgu. Uszkodzenie śródbłonka naczyniowego powoduje obrzęk, krwotok, wykrzepianie wewnątrznaczyniowe i mikrozakrzepicę.
