Czasowe zawieszenie obowiązku ugorowania gruntów oraz zmianowania upraw. Kiedy będą przepisy?

Agresja Rosji na Ukrainę zmusiła Unię Europejską do weryfikacji pewnych założeń dotyczących polityki rolnej. Dlatego z uwagi na istniejące ryzyko dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego Komisja Europejska przyjęła 27 lipca 2022 roku przepisy, które pozwalają państwom członkowskim Unii Europejskiej na wprowadzenie odstępstwa od zakazu produkcji rolnej na gruntach przeznaczonych na ugór w zgodzie z obowiązującymi ogólnymi limitami określonymi w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz zmianowania upraw. 

Problem w tym, że cały czas nie ma krajowych przepisów dotyczących tych odstępstw. Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych w liście do ministra H. Kowalczyka przypomniał, że o zmianę przepisów w tej kwestii wnioskowały wszystkie państwa członkowskie, w tym Polska.

– Dlatego, aby nie zmarnować tej szansy, jaką jest możliwość produkcji żywności na ugorach w ramach EFA, odpowiednie krajowe przepisy w tej sprawie powinny być opublikowane jak najszybciej. Rolnicy już za chwilę będą podejmować decyzje, co do zasiewów pod przyszłoroczne zbiory – napisał Stanisław Kacperczyk z PZPRZ.

Podobne zaniepokojenie brakiem przepisów wyraził rzecznik praw obywatelskich. 

– Oznacza to, że w celu skorzystania przez rolników z możliwości zwiększenia produkcji rolnej konieczne jest przyjęcie przez właściwe organy krajowe odpowiednich przepisów na podstawie przewidzianej w cytowanym wyżej rozporządzeniu wykonawczym delegacji – napisał prof. Marcin Wiącek, rzecznik praw obywatelskich do wicepremiera i ministra rolnictwa Henryka Kowalczyka.

Rzecznik praw obywatelskich zapytał w związku z tym czy w resorcie rolnictwa prowadzone są prace nad wprowadzeniem odstępstwa od zakazu i kiedy można spodziewać się wejścia w życie odpowiednich zmian.

W odpowiedzi wiceminister Krzysztof Ciecióra przypomniał, że w nowym okresie programowania, przepisy unijne przewidują, że rolnicy będą zobowiązani do przestrzegania wymogów warunkowości, w tym również dotyczących ugorów i zmianowania upraw. W Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027) kwestie te zostały uwzględnione m.in. w ramach norm dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (DKR), tj. w normie DKR 7 i DKR 8. 

Biorąc jednak pod uwagę trudną sytuacją na Ukrainie i konieczność zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, na forum UE prowadzone były prace mające na celu dostosowanie przepisów do istniejącej sytuacji. W pracach tych Polska, popierana przez inne państwa członkowskie, dążyła do tego, aby normy ograniczające produkcję nie były stosowane, a bezpieczeństwo żywnościowe było traktowane priorytetowo.

– Wynikiem tych prac jest rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2022/1317 z dnia 27 lipca 2022 r., które umożliwiło państwom członkowskim wprowadzenie czasowego odstępstwa od wdrożenia tych dwóch ww. norm DKR w ramach nowej warunkowości. Polska podjęła decyzję o skorzystaniu z tej derogacji w pełnym zakresie, o czym w dniu 12 sierpnia br., zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia poinformowała Komisję Europejską.

– Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/1317 państwa członkowskie, które skorzystają z przewidzianej przepisami tego rozporządzenia derogacji mają obowiązek uwzględnienia tej decyzji w ramach pierwszego wniosku o zmianę planu strategicznego WPR, co zostanie przez Polskę wprowadzone – napisał wiceminister K. Ciecióra, którego zdaniem wszystkie niezbędne działania zostały podjęte w celu umożliwienia polskim rolnikom skorzystania z derogacji. 

fot.: Pixabay