Rozmowy ministrów rolnictwa UE z ministrem rolnictwa Ukrainy
Rozmowy ministrów rolnictwa państw członkowskich UE z ministrem rolnictwa Ukrainy odbywały się w kontekście rychłego wygaśnięcia ATM-ów i wprowadzenia w ich miejsce nowych zasad handlu, opartych na "Formule 7/12".
Polega ona na tym, że Ukraina będzie mogła eksportować do UE część produktów rolnych w ramach 58% rocznego kontyngentu taryfowego, czyli proporcjonalnie do pozostałych siedmiu miesięcy roku (np. pszenica – limit: ok. 583 tys. ton (pełny kontyngent to 1 mln t); powyżej – cło 95 €/t). Ukraina chce jednak powrotu do pełnej liberalizacji handlu.
Ukraina chce utrzymać pełny dostęp do rynku UE. UE się nie zgadza
- W roku 2022 nastąpiło istotne otwarcie rynku europejskiego na towary z Ukrainy, aby wzmocnić gospodarkę ukraińską poprzez większe dopuszczenie do rynku europejskiego. Bardzo intratnego, otwartego rynku. Ukraina z tego skorzystała, i dobrze, ale w tej chwili właściwie mówi, że tak ma być dalej - mówił minister Siekierski.
Czesław Siekierski podkreślał, że swobodny dostęp Ukrainy do rynku UE musi zostać ograniczony, ponieważ koszty ponoszą głównie rolnicy z państw graniczących z Ukrainą. Wspominał przy tym, że gdy Polska wchodziła do UE, obowiązywały nas okresy przejściowe, do których tworzenia "Unia ma duże możliwości". Minister sugerował, że Ukraina nie akceptuje takiego podejścia.
- Jest poważny problem, jeśli chodzi o relacje ukraińsko-unijne, bo eksport ukraiński na obszar Unii stanowi istotne źródło zasilania budżetu ukraińskiego. Rozumiemy potrzeby Ukrainy, chcemy dalej jej pomagać, ale jednocześnie nie chcemy, żeby kosztami tej pomocy w zbyt dużym zakresie byli obciążeni rolnicy, a szczególnie rolnicy krajów przygranicznych - mówił minister.
Koszty pomocy dla Ukrainy ponoszą rolnicy. Potrzebne nowe zasady handlu
Ekspansja towarów rolnych z Ukrainy do UE odbywa się dzięki niezwykłemu potencjałowi rolniczemu tego kraju, któremu sprzyjają nie tylko znakomite gleby, ale też skala produkcji i brak unijnych standardów. Rynek UE wymaga ochrony, bo rolnictwo unijne nie jest w stanie konkurować z ukraińskim.
- Koszty produkcji na Ukrainie, ze względu na wielki potencjał, jakość gleby, skalę produkcji są wyjątkowo niskie a produkcja wyjątkowo duża. Musimy to brać pod uwagę w negocjacjach - aby pomagając Ukrainie nie pogarszać konkurencyjności rolnictwa europejskiego. Ale też chcemy pytać stronę ukraińską, jaki jest postęp w zakresie wprowadzenia wymogów obowiązujących w Unii Europejskiej. Wiemy przecież, że na Ukrainie stosuje się środki ochrony roślin wycofane w Unii.
- Tego nie akceptują nie tylko rolnicy, ale także konsumenci, którzy chcą, aby importowana żywność, bez względu na to, czy ona pochodzi z Ukrainy, czy z krajów Grupy Mercosur, czy z innych regionów, spełniała standardy w zakresie jakości i zrównoważonego rozwoju w tych krajach, skąd importujemy surowce rolne czy artykuły spożywcze - mówił przewodniczący Rady UE ds. Rolnictwa.
Brak nowej umowy handlowej z Ukrainą. Komisja nie ma rozwiązania
Zapytany przez dziennikarza o to, jak ministrowie rolnictwa zareagowali na to, że Komisja Europejska do tej pory nie przedstawiła długofalowego rozwiązania problemu handlu z Ukrainą, i czy ministrowie nie są rozczarowani negocjacjami, minister Siekierski odpowiedział dyplomatycznie:
- Wiemy, że wchodzą warunki wymiany handlowej zawarte w układzie stowarzyszeniowym i te warunki handlowe są znacznie, jeśli chodzi o wielkość wymiany dopuszczonego wpływu czy napływu określonych towarów na rynek europejski, są znacznie niższe niż te, które były zapisane w umowie handlowej w tzw. ATM-ach. Jednocześnie też nie jest tajemnicą, że są prowadzone rozmowy na szczeblu Komisja Europejska-Ukraina. Te rozmowy są, bardzo trudno powiedzieć, czy wstępne. Komisja Europejska odpowiada za sprawy handlu, nie Rada, nie kraje członkowskie. Stąd też zapewne w drugiej półroczu wrócimy do rozmów w szerszym zakresie.
UE podzielona w sprawie importu zboża z Ukrainy. Polska kontra południe Europy
Przewodniczący AGRIFISH podkreślał, że negocjacje nie są łatwe również dlatego, że różne państwa członkowskie w UE chcą czego innego:
- Są różne interesy w Unii, bo Polska nie jest zainteresowana napływem czy importem zboża, bo sami eksportujemy na poziomie 12-13 milionów ton zboża i kukurydzy. Natomiast importem zboża i kukurydzy zainteresowana jest Hiszpania, Portugalia, Włochy, Grecja, Holandia, a także jeśli chodzi o kukurydzę, Niemcy. To wszystko musi być bardzo finezyjnie rozpracowane w relacjach handlowych, w ustaleniu pewnych zasad między Unią a Ukrainą.
Relacje UE–Ukraina a wojna. Polityczne nadzieje nie przyniosły przełomu
Na zakończenie minister rolnictwa Polski powiedział, że Unia Europejska liczyła na to, że prezydent USA Donald Trump zgodnie ze złożoną obietnicą szybko zakończy wojnę pomiędzy Rosją a Ukrainą.
- Oczywiście podejście będzie inne, w zależności od tego, jak będzie się zmieniała sytuacja wojenna w Ukrainie. Dużo sobie obiecywaliśmy po pierwszym spotkaniu pana prezydenta Zełenskiego z panem prezydentem Trumpem – mieliśmy nadzieję, że wiele rzeczy się rozstrzygnie, że będzie jakaś nowa jakość. Tak się nie stało. W związku z tym sytuacja jest bardzo dynamiczna, stąd też duże włączenie się państw Unii Europejskiej, które są po stronie ukraińskiej. Myślę, że to też ma swoje znaczenie – i dla Ukrainy, i dla jej przyszłości.
