Postulaty KRIR wobec umowy z Ukrainą
Krajowa Rada Izb Rolniczych opublikowała odpowiedź MRiRW na swoje stanowisko w sprawie umowy UE–Ukraina, przyjęte na IX posiedzeniu Rady. Z treści pisma resortu wynika, że KRIR postulowała korektę kierunku polityki handlowej wobec Ukrainy. Ministerstwo podkreśla, że w przekazanym stanowisku KRIR sygnalizowała potrzebę zatrzymania lub istotnego ograniczenia wdrażania nowego porozumienia UE–Ukraina, które ma obowiązywać po wygaśnięciu pełnej liberalizacji (ATM). Rada wskazywała również, że zaproponowane przez Komisję Europejską zwiększenia kontyngentów są zbyt wysokie i grożą dalszym rozchwianiem unijnego rynku rolnego.
W piśmie pojawia się żądanie wprowadzenia „bieżącej kontroli wypełniania umowy stowarzyszeniowej przez Ukrainę”, a także sugestia, że takie kontrole powinny prowadzić służby KE. KRIR domaga się też twardszych zasad nadzoru nad bezpieczeństwem importu, w szczególności w zakresie pozostałości pestycydów, dobrostanu zwierząt i leków weterynaryjnych.
MRiRW odnosi się do uwag KRIR, z których wynika, że Rada uważa część koncesji za zbyt szerokie. Izby wskazują na rozszerzenie dostępu do rynku UE dla pasz i olejów oraz podają własne wyliczenia kontyngentów taryfowych, uznając je za niekorzystne i zawyżone.
Ministerstwo prostuje błędy
W odpowiedzi MRiRW punkt po punkcie odnosi się do stanowiska KRIR. Resort wyjaśnia, że w dokumentach przywoływanych przez Izby rzeczywiście pojawiły się nieścisłości liczbowo-redakcyjne, lecz wynikały one z błędów w pierwotnej wersji wniosku Komisji Europejskiej.
Ministerstwo podkreśla, że:
1) „rzeczywiście pojawiły się pewne niewielkie błędy redakcyjne, które KE skorygowała”
2) „wniosek KE wraz z załącznikami są dostępne na Eur-Lex i zostały poprawione”
3) „porozumienie nie przewiduje przyznania Ukrainie kontyngentów taryfowych na pasze czy oleje, gdyż import tych produktów z Ukrainy został zliberalizowany już wcześniej na mocy postanowień Układu”.
Ministerstwo koryguje też inny kluczowy element żądania KRIR. Izby domagały się prowadzenia kontroli granicznych przez służby Komisji Europejskiej. MRiRW przypomina, że: „przepisy prawa UE nie przewidują możliwości prowadzenia kontroli granicznej przez służby KE”. To oznacza, że KRIR oczekiwała działań, które nie istnieją w europejskim systemie prawnym.
Co naprawdę wynika z porozumienia UE–Ukraina
W obszernej części dotyczącej samych zasad porozumienia resort precyzyjnie przedstawia jego strukturę, wskazując jednocześnie zarówno elementy korzystne, jak i problematyczne.
Ministerstwo przyznaje, że część zwiększonych kontyngentów jest „stosunkowo wysoka” i budzi obawy. Jednocześnie podkreśla, że w porozumieniu znajdują się mechanizmy ochronne, które można uruchamiać w sytuacjach nadmiernych przywozów. MRiRW zauważa, że: „można zauważyć jego elementy pozytywne (instrumenty ochronne, korzyści dla polskiego eksportu) oraz negatywne (stosunkowo wysokie wzrosty niektórych kontyngentów)”.
Kluczową częścią porozumienia są zobowiązania Ukrainy dotyczące dostosowania zasad produkcji do unijnych norm w obszarze dobrostanu, pestycydów i leków weterynaryjnych. Ministerstwo stawia sprawę jasno: „dodatkowe koncesje dla strony ukraińskiej zostały uwarunkowane jej zobowiązaniem do dostosowania swoich przepisów do unijnych wymogów produkcji […] Niedopełnienie tego wymogu do końca 2028 r. może być podstawą do wycofania przez UE dodatkowych preferencji”.
Resort wskazuje również, że destabilizacja rynku zbóż w ostatnich latach wynikała między innymi z liberalizacji handlu z Ukrainą i była sygnalizowana w analizach przekazywanych Komisji
Stanowisko Polski w sprawie umowy z Ukrainą
Ministerstwo informuje, że rząd finalizuje oficjalne stanowisko Polski wobec porozumienia UE–Ukraina. Prace prowadzi Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a MRiRW uczestniczy w nich jako resort wiodący w kwestiach rolnych.
Resort podkreśla, że choć istnieją poważne zastrzeżenia do zakresu koncesji handlowych, porozumienie musi być oceniane „w szerszym kontekście”, z uwzględnieniem zarówno ryzyk, jak i dostępnych instrumentów ochronnych.
Albert Katana
źródło: MRiRW w sprawie stanowiska z IX posiedzenia KRIR VII kadencji
