Dezinformacja i podwójne standardy – głos z Brazylii
Wystąpienie ambasadora Brazylii przy UE Pedro Miguela da Costy e Silvy podczas posiedzenia Komisji Handlu Parlamentu Europejskiego w dniu 24 czerwca 2025 r. nie pozostawiało złudzeń co do stanowiska jego kraju. Jak zaznaczył na wstępie, nie zamierzał – jak inni paneliści – opowiadać o potencjalnych korzyściach płynących z umowy Mercosur. Skupił się na tym, co nazwał kampanią dezinformacyjną.
– Niektórzy chcą stosować jeden punkt odniesienia wobec Mercosuru, zmuszając nas do ciągnącej się w nieskończoność negocjacji. To jest nie do przyjęcia. Porozumienie osiągnięto i teraz nadszedł czas, by zdecydować, czy będzie ono przyjęte, czy też nie w ramach ratyfikacji.
Ambasador wezwał europosłów do porównania podejścia UE do Mercosuru z innymi partnerami handlowymi. – W przypadku żadnego z tych porozumień – czy to z Chile, Meksykiem, Indiami, czy Stanami Zjednoczonymi – nie pojawiło się tyle oporu, tyle wątpliwości. Trudno byłoby argumentować, że którykolwiek z tych partnerów ma wyższe standardy produkcji i handlu niż czterej członkowie Mercosuru. Debata nie była wyważona.
Handel już trwa – „bo spełniamy unijne normy”
Ambasador przypomniał, że obecność produktów rolnych z Brazylii i innych krajów Mercosuru na rynku UE to fakt, a nie przyszłość. – Nasze relacje handlowe z Unią Europejską są długotrwałe. Jesteśmy jednym z głównych dostawców produktów rolniczych na terytorium UE. Dlaczego? Dlatego, że jesteśmy konkurencyjni, mamy produkty wysokiej jakości i spełniamy normy oraz regulacje prawne Unii Europejskiej.
Zastrzegł też, że porozumienie nie odbiera UE prawa do ochrony zdrowia ludzi, zwierząt i roślin. – Nie zmienia w żaden sposób prawa Unii Europejskiej ani państw członkowskich w tych obszarach. Zwiększa jedynie przestrzeń do dialogu i współpracy.
Kto naprawdę jest bardziej „zielony”?
W odpowiedzi na zarzuty o brak standardów środowiskowych, ambasador sięgnął po dane – i porównał je z unijnymi. – Obecne emisje dwutlenku węgla na głowę mieszkańca w Brazylii to 2,31 tony. W Unii Europejskiej – prawie 5,6 tony. Jeśli chodzi o energię – 50% energii w Brazylii pochodzi ze źródeł odnawialnych. W Europie – 23%.
Dodał, że prezydent Luiz Inácio Lula da Silva wyznaczył cel eliminacji nielegalnych wylesień do 2030 roku. – Ale nie możemy ignorować punktu startowego. Naturalne ekosystemy to 65% terytorium Brazylii. To jest obszar o 30% większy niż cała powierzchnia Unii Europejskiej.
Według da Costy e Silvy porozumienie Mercosur–UE zawiera „bardzo ambitne” rozwiązania w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym osobny protokół dotyczący kwestii środowiskowych i społecznych.
– Porozumienie nie będzie szkodliwe dla środowiska, nie będzie prowadziło do wylesiania, nie wpłynie na prawa pracownicze, ani na prawa ludności autoktonicznej. Wprowadzi nowe zasady, instrumenty i fora do współpracy.
„Nasze rolnictwo jest bardziej zaawansowane i bardziej ekologiczne”
W części poświęconej rolnictwu ambasador postawił tezę, która – jak sam przyznał – budzi największe emocje w debacie europejskiej. – Mercosur poczynił duże ustępstwa. Nie tylko dostęp kwotowy i obniżenie taryf celnych, ale także najbardziej ambitna lista rozwiązań dotyczy tych produktów, które są wrażliwe dla UE.
Dla poparcia swojej tezy przytoczył przykład z Amazonii. – W regionie Amazonki obowiązują przepisy, które zobowiązują rolników do pozostawienia nawet 80% gruntów pod natywną roślinność. To dużo więcej, niż czego oczekuje się od europejskich rolników.
Na zakończenie padło zdanie, które bez wątpienia nie przejdzie w Europie bez echa:
– Nasze rolnictwo w wielu przypadkach jest dużo bardziej przyjazne środowisku i dużo bardziej zaawansowane technologicznie. Od lat 70. XX wieku wprowadzamy również kontrolę emisji dwutlenku węgla w rolnictwie.
Podsumowanie
Ambasador Brazylii nie pojawił się w Parlamencie Europejskim, by prosić o zgodę na ratyfikację umowy z Mercosur. Wskazał, że kraje Ameryki Południowej mają więcej do zaoferowania Unii Europejskiej, niż odwrotnie. Pozwolił sobie na pokazanie irytacji, że porozumienie już uzgodnione wciąż jest przedmiotem debaty - głównie z powodu europejskich rolników, którzy nie rozumieją, na czym polega (globalny) handel.
Trudno nie zauważyć, że dla unijnych rolników takie słowa brzmią jak prowokacja. Zwłaszcza dziś, gdy europejskie rolnictwo zmaga się z presją Zielonego Ładu, importem tanich produktów i poczuciem utraty kontroli nad własnym rynkiem. Jeśli Mercosur to wzór i korzyści, to pytanie brzmi: dla kogo – i czyim kosztem?
O tym napiszemy w kolejnym artykule – na podstawie wypowiedzi przedstawicieli branży motoryzacyjnej i winiarskiej...
