Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił 2 lipca 2025 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rozważenie możliwości zniesienia ewidencji zabiegów agrotechnicznych, które związane są z przygotowaniem gleby do siewu. Obowiązek ten przypomnijmy, został nałożony w ramach wymogów podstawowych i dobrych praktyk rolniczych.
Do zabiegów wykonywanych przed siewiem zaliczamy m.in. orkę, bronowanie czy uprawę agregatem i sa to podstawowe i powszechne działania, wykonywane rutynowo.
Wymóg prowadzenia ewidencji takich zabiegów, nie wnosi jak zauważa zarząd KRIR istotnych informacji do oceny gospodarstwa, ale za to zwiększa ilość dokumentacji, która musi prowadzić rolnik. Swoje pismo Zarząd KRIR argumnetuje również tym, że zabiegi mechaniczne, których celem jest przygotowanie gleby pod siewy, nie są związane z użyciem środków chemicznych, a co za tym idzie nie niosą za sobą ryzyka środowiskowego.
Czy ministerstwo zniesie obowiązek ewidencji zabiegów?
Na pismo KRIR 31 lipca br. odpowiedziało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- (...) W nawiązaniu do obowiązku prowadzenia ewidencji zabiegów agrotechnicznych w ramach wymogów podstawowych, uprzejmie informuję, iż wymogi te stanowią część warunkowości, czyli zestawu norm dobrej kultury rolnej (GAEC) oraz wymogów podstawowych w zakresie zarządzania (SMR), których spełnienie jest niezbędne do uzyskania m.in. pełnej wysokości płatności bezpośrednich. Obowiązek prowadzenia ewidencji zabiegów istnieje w odniesieniu do wymogów podstawowych w zakresie zarządzania takich jak SMR 2, SMR 5, SMR 7 oraz SMR 8 - czytamy w piśmie ministerstwa.
Obowiązek w nawozach azotowych
Ministerstwo zaznacza jednak, że w przypadku SMR 2 obowiązek ewidencji dotyczy stosowania nawozów azotowych, a w przypadku SMR 5, 7 oraz 8 obowiązek rejestru odnosi się do środków ochrony roślin, a także produktów biobójczych.
- Co istotne, obowiązek przestrzegania SMR-ów wynika z przepisów i rozporządzeń Unii Europejskiej, które zostały wdrożone do prawa krajowego i funkcjonują niezależnie od warunkowości. Warunkowość nie wprowadza w tym zakresie nowych obowiązków, lecz opiera się na już istniejących regulacjach, których przestrzeganie stanowi warunek uzyskania wsparcia finansowego z funduszy unijnych - wyjaśnia Ministerstwo rolnictwa.
Obowiązek rejestru - GAEC 7
Obowiązek prowadzenia ewidencji dotyczny normy GAEC 7. Przypomnijmy, że norma ta dotyczy gospodarstw powyżej 10 ha gruntów ornych. Wprowadzony obowiązek, ma potwierdzać zmianowanie upraw (wsiewki, międzyplony).
- W związku z tym obowiązek ten dotyczy wyłącznie sytuacji, w których rolnik, w celu spełniania normy GAEC 7, w uprawę w plonie głównym wprowadza wsiewkę lub po zbiorze uprawy w plonie głównym wysiewa międzyplon ozimy lub ścierniskowy - dodaje MRiRW.
Uproszczone systemy uprawy
W odniesieniu do ekoschematów obszarowych, w przypadku niektórych ekoscehmatów lub praktyk istnieje obowiązek prowadzenia rejestru, który wynika z konieczności potwierdzenia ich realizowania przez rolnika.
- Obowiązek wpisu do rejestru zabiegów uprawowych związanych z przygotowaniem gleby do siewu dotyczy jednak wyłącznie praktyki Uproszczone systemy uprawy. Jednym z jej wymogów jest prowadzenie uprawy konserwującej bezorkowej, w tym uprawy pasowej (strip-till), poprzez wykonywanie zabiegów uprawowych z pominięciem orki zarówno po żniwach, jak i przed siewem. Wpisy w rejestrze zabiegów agrotechnicznych są w tym przypadku niezbędne do potwierdzenia realizacji tych działań. Warto również zaznaczyć, że w ramach uproszczeń oraz jako odpowiedź na uwagi rolników i organizacji rolniczych, celem potwierdzenia realizacji ekoschematu/praktyki, dopuszczono również możliwość składania innych niż rejestr dokumentów, o ile zawierają one informacje wskazane w rejestrze - tłumaczy Ministerstwo rolnictwa.
Ewidencja nie dla wszystkich praktyk rolniczych
Jak wynika więc z pisma, przesłanego przez Ministerstwo rolnictwa, obowiązek ewidencji nie obejmuje wszystkich praktyk, lecz jedynie te, które tego wymagają. Taka konieczność pojawia się w przypadku warunkowości, ekoschematów oraz praktyk realizowanych w ramach ekoschematów.
Bez ewidencji nie ma płatności
Posiadanie odpowiednich dokumentów, umożliwia przeprowadzenie kontroli, a także stanowi podstawie do weryfikacji do otrzymania płatności.
- W związku z tym rezygnacja z dokonywania wpisów w rejestrze z przeprowadzonych zabiegów agrotechnicznych nie jest możliwa, gdyż dokumentacja ta stanowi potwierdzenie spełnienia określonych wymogów. Wynika to również z przepisów unijnych, które nakładają obowiązek zapewnienia możliwości sprawdzenia i potwierdzenia wykonania czynności, za które przysługuje płatność - tłumaczy Ministerstwo rolnictwa.
Jeden wspólny rejestr ARiMR
Dodatkowo obowiązek prowadzenia rejestru dotyczy także interwencji rolno-środowiskowoklimatycznych PS 2023-2027 oraz zobowiązań kontynuacyjnych PROW 2014-2020 (do 14.03.2027 r.). Rejestru nie muszą jednak sporządzać beneficjenci Interwencji 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. W celu ułatwienia prowadzenia dokumentacji, opracowano jeden wspólny rejestr dla wszystkich interwencji/pakietów w ramach PS 2023-2027 i PROW 2014-2020, którego wzór jest dostępny na stronie ARiMR pod linkiem:
Patrycja Bernat
Fot: ARiMR/Canva
