EIB – filar finansowania Zielonego Ładu
22 lipca 2025 r. Europejski Bank Inwestycyjny (EIB), jedna z najważniejszych instytucji finansowych Unii Europejskiej, opublikował niezależną ocenę realizacji swojej strategii „Climate Bank Roadmap 2021-2025”. Dokument ten, dostępny na oficjalnej stronie banku, ma na celu wskazanie jego kolejnego etapu na lata 2026–2030. Tym wpisuje się w szerszy kontekst nowej perspektywy finansowej UE na lata 2028–2034, która będzie decydować o alokacji setek miliardów euro.
Strategia banku jednoznacznie podkreśla, że zielona transformacja, obejmująca wszystkie sektory gospodarki, w tym rolnictwo oraz bioekonomię, pozostaje jednym z najważniejszych priorytetów unijnej polityki. Niezależna ocena EIB potwierdza, że cele zawarte w „Climate Bank Roadmap” w pełni wpisują się w realizację Europejskiego Zielonego Ładu, który stawia sobie za cel osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku oraz radykalną redukcję emisji gazów cieplarnianych już w nadchodzących latach.
Zielona transformacja – fundament strategii EIB i UE
W raporcie banku wyraźnie zaakcentowano, że zielona transformacja to strategiczny priorytet, wokół którego organizowane są kluczowe działania EIB. Bank zobowiązał się do zwiększenia swojego wsparcia finansowego na rzecz projektów wpisujących się w cele klimatyczne i środowiskowe, z uwzględnieniem kluczowego sektora rolnego.
„Climate Bank Roadmap 2021-2025 to dokument, który precyzyjnie określa rolę EIB jako kluczowego aktora wspierającego cele Europejskiego Zielonego Ładu i transformacji gospodarki Unii w duchu zrównoważonego rozwoju” – wskazuje raport.
Wśród jedenastu priorytetów inwestycyjnych EIB wymienia obszar „from farm to fork”, co obejmuje kompleksowe podejście do łańcucha żywnościowego. Oznacza to, że bank nie ogranicza się jedynie do wsparcia produkcji rolnej, ale angażuje się także w działania związane z przetwórstwem, dystrybucją i konsumpcją – wszystko w duchu ekologii i redukcji negatywnego wpływu na środowisko.
Znaczący wzrost finansowania zielonych inwestycji
Raport EIB podkreśla, że w ostatnich latach bank znacząco zwiększył skalę finansowania inwestycji związanych z ochroną klimatu. W latach 2021–2024 roczne zaangażowanie środków na inwestycje „zielone” wzrosło ponad dwukrotnie, sięgając blisko 45 miliardów euro. To potwierdza, że EIB konsekwentnie realizuje swoje zobowiązania finansowe zgodnie z założeniami Climate Bank Roadmap.
„EIB znacznie zwiększył wsparcie dla inwestycji klimatycznych, w tym tych związanych z rolnictwem i bioekonomią, co wpisuje się w realizację ambitnych celów klimatycznych UE” – brzmi fragment raportu.
W zakresie rolnictwa bank finansuje projekty związane z modernizacją gospodarstw, wdrażaniem technologii ograniczających zużycie energii i emisje, rozwojem produkcji biogazu oraz ochroną gleby i zasobów wodnych. Są to zarówno inwestycje infrastrukturalne, jak i projekty innowacyjne, wspierające rozwój nowych, przyjaznych środowisku rozwiązań.
Ten skok finansowania świadczy o rosnącym znaczeniu rolnictwa jako kluczowego sektora na drodze do zrównoważonego rozwoju i walki ze zmianami klimatu.
Wyzwania związane z inwestycjami w rolnictwo zrównoważone
Mimo tego wzrostu, inwestowanie w rolnictwo ekologiczne i zrównoważone pozostaje wyzwaniem.
„Projekty rolnicze cechują się większą złożonością i niższą skalą, co wymaga dodatkowego wsparcia technicznego i uproszczenia procesów finansowania, zwłaszcza dla mniejszych podmiotów” – czytamy w ocenie.
Dodatkowo bariery regulacyjne, niedostateczny dostęp do grantów oraz brak specjalistycznego doradztwa stanowią poważne ograniczenia dla rozwoju zielonych inwestycji w rolnictwie. To szczególnie ważne w Polsce, gdzie struktura gospodarstw jest zróżnicowana, a wiele podmiotów to małe lub średnie firmy wymagające uproszczonych i szybkich mechanizmów finansowania.
Perspektywy dla polskich rolników
Polska, z uwagi na duże znaczenie rolnictwa w gospodarce, stoi w obliczu wyzwania włączania się w europejski proces zielonej transformacji. Dostęp do finansowania oferowanego przez EIB, wraz z możliwymi uproszczeniami procedur, może stać się czynnikiem modernizującym polskie gospodarstwa, podnosząc ich konkurencyjność i dostosowując je do wymogów środowiskowych.
Raport podkreśla, że skuteczna transformacja wymaga „koordynowanego wsparcia na poziomie instytucjonalnym i lokalnym”, które zapewni nie tylko środki finansowe, ale także wiedzę i doradztwo.
Dla polskich rolników oznacza to konieczność aktywnego uczestnictwa w procesach inwestycyjnych i umiejętne korzystanie z dostępnych źródeł finansowania, ale także apel o tworzenie sprzyjających warunków prawnych i organizacyjnych.
Podsumowanie
Podsumowując, opublikowana w lipcu 2025 r. ocena realizacji Planów Działania Europejskiego Banku Inwestycyjnego potwierdza, że zielona transformacja rolnictwa to strategiczny kierunek polityki unijnej i finansowej. EIB, poprzez rosnące zaangażowanie finansowe, staje się kluczowym partnerem dla rozwoju zrównoważonego sektora rolnego, który jest jednym z filarów Europejskiego Zielonego Ładu.
Realizacja tych celów w Polsce wymaga jednak nie tylko dostępu do środków, ale także uproszczenia procedur i zapewnienia szerokiego wsparcia eksperckiego, aby transformacja była efektywna, opłacalna i zgodna z realiami polskich gospodarstw.
Albert Katana
na podst: Plan działania Banku Klimatycznego Grupy EBI na lata 2021–2025 – niezależna ocena
