Rolnicy chcą przejrzystości na rynku zbóż
Oddolny Ogólnopolski Protest Rolników (OOPR) przedstawił kolejny z 22 postulatów przekazanych ministrowi rolnictwa. Tym razem chodzi o uruchomienie w Polsce pilotażowego programu „paszportu żywności” dla zbóż, opartego na technologii QR i blokchain.
Zobacz też: Co przynosi odbicie notowań zbóż i rzepaku? – Rynkowy Serwis Spod Lady – 10.10.25 r.
System miałby pozwolić na śledzenie pochodzenia ziarna od pola do magazynu, kontrolę wielkości produkcji oraz wyeliminowanie nieuczciwych praktyk na rynku.
- Chodzi o stworzenie pilotażowego systemu, w którym w oparciu o technologie QR i blockchain mielibyśmy możliwość śledzić pochodzenie zboża w myśl polityki „od pola do stołu”. Dzięki temu mielibyśmy również kontrolę nad wielkością produkcji i moglibyśmy eliminować nieuczciwe praktyki na rynku – mówi Grzegorz Połeć z OOPR.
Zdaniem rolników taki system zwiększyłby przejrzystość handlu zbożem, a rolnicy odzyskaliby kontrolę nad tym, co dzieje się z ich plonem. Dziś, jak podkreślają, rynek jest chaotyczny, a polskie zboże często miesza się z importowanym i sprzedawane jako krajowe.
Kod QR i blockchain. Jak ma działać narzędzie do kontroli pochodzenie ziarna w praktyce?
Zgodnie z propozycją OOPR każda partia zboża miałaby otrzymywać unikatowy kod QR, rejestrowany w systemie blockchain. Kod byłby powiązany z gospodarstwem, regionem, gatunkiem zboża i kolejnymi etapami jego transportu. Po zeskanowaniu kodu konsumenci mogliby sprawdzić pochodzenie ziarna, nazwę gospodarstwa i trasę dostaw.
Rolnicy wskazują, że wprowadzenie takiego systemu przyniosłoby szereg korzyści:
- rolnikom – status wiarygodnych dostawców,
- konsumentom – pewność co do pochodzenia żywności,
- państwu – skuteczne monitorowanie produkcji i importu,
- eksporterom – możliwość uzyskania certyfikacji i wyższej wartości eksportu.
- W praktyce dzięki tego typu systemowi klient mógłby sprawdzić pochodzenie zboża skanując kod QR. Z drugiej strony chronilibyśmy rynek krajowy, uniemożliwiając mieszanie polskiego zboża z importem i sprzedaży jako krajowe – wyjaśnia Połeć.
Dobrowolny pilotaż i proste zasady dla rolników
Propozycja OOPR zakłada, że program wystartowałby w formie dobrowolnego pilotażu, obejmującego pszenicę, jęczmień, żyto, owies i kukurydzę.
System miałby działać w oparciu o prostą aplikację mobilną, powiązaną z eWnioskiem+, bez dodatkowych formularzy. Dane o powierzchni upraw z ARiMR byłyby automatycznie zestawiane z deklarowanymi plonami, co pozwoliłoby eliminuje fałszywe faktury i fikcyjny obrót zbożem, tzw. „papierowe zboże”.
Finansowanie pilotażu miałoby pochodzić ze środków krajowych i unijnych, m.in. z programów Horizon Europe, EIP-Agri oraz funduszy innowacyjnych.
System byłby też zintegrowany z bazami IRZplus i IJHARS.
Ochrona rynku i wsparcie dla uczciwych producentów
Rolnicy zapewniają, że „paszport żywności” nie ma służyć fiskalizacji, lecz zwiększeniu przejrzystości rynku i ochronie krajowej produkcji.
Udział w programie miałby charakter dobrowolny, a gospodarstwa uczestniczące w pilotażu mogłyby liczyć na wsparcie finansowe oraz priorytetowy dostęp do rynków eksportowych i certyfikatów jakości.
– Musimy mieć możliwość, aby chronić swój produkt i jednocześnie pochwalić się nim. Produkujemy żywność w oparciu o najlepszą technologię, najwyższą jakość. Szanujemy ziemię, środowisko, zwierzęta i ludzi – mówi rolnik z OOPR. – W myśl nowych umów handlowych, które zagrażają naszemu bezpieczeństwu, potrzebujemy instrumentu pozwalającego oddzielić żywność najwyższej jakości od produktów rolno-podobnych, które z żywnością mają niewiele wspólnego.
Przejrzystość jako fundament zaufania
Jak podkreśla OOPR, wprowadzenie systemu „paszportu żywności” wzmocniłoby pozycję rolników na rynku i odbudowało zaufanie konsumentów do polskiej żywności. Przejrzystość łańcucha dostaw mogłaby stać się nowym standardem jakości i konkurencyjności polskiego rolnictwa na rynkach zagranicznych.
„Dziś rynek zbóż w Polsce jest nieprzejrzysty rolnicy tracą kontrolę, konsumenci nie wiedzą, co kupują, a pośrednicy korzystają z chaosu” – czytamy w stanowisku OOPR. „Paszport żywności” to narzędzie, które wzmocni rolników i zwiększy wartość eksportu poprzez certyfikację i transparentność.
Oprac. Mkh na podst. OOPR
