Rolnictwo w centrum uwagi
Komisja Europejska przedstawiła 21 października 2025 r. "Program prac na 2026 r.". Znalazły się w nim punkty bardzo istotne dla rolników w Unii Europejskiej. Lektura dokumentów wskazuje, że rolnictwo w roku 2026 znajdzie się w centrum uwagi Komisji Europejskiej
Uczciwe ceny i silniejsza pozycja rolników
Najważniejszym z punktu widzenia rolników punktem prac Komisji Europejskiej ma być poprawa pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności. Rolnik ma mieć gwarancję uczciwych cen i prawne zabezpieczenie przed nieuczciwymi praktykami handlowymi.
— „Zaktualizujemy przepisy dotyczące nieuczciwych praktyk w łańcuchu dostaw żywności, zwiększymy przejrzystość, wsparcie dla współpracy i budowania potencjału oraz zapewnimy pewność prawną. Zasada, zgodnie z którą rolnicy nie mogą być zmuszani do sprzedaży produktów poniżej kosztów produkcji, zostanie utrwalona w prawie” - czytamy w Programie prac.
W aneksie do programu zapowiedziano dwa akty prawne: aktualizację przepisów o nieuczciwych praktykach (UTP) i rozporządzenie o współpracy organów krajowych. Ma to umożliwić egzekwowanie zasad uczciwego handlu w całej UE.
Dla gospodarstw oznacza to ochronę przed dyktatem cenowym sieci handlowych i pośredników oraz większą stabilność przy sprzedaży płodów rolnych.
Uproszczenie WPR: mniej biurokracji, prostsze kontrole
Drugim punktem jest redukcja obciążeń administracyjnych. Komisja zapowiada zmiany w rozporządzeniach 2021/2115 i 2021/2116, które określają zasady dopłat, interwencji i planów strategicznych.
— „Zmiana przepisów dotyczących systemu warunkowości, typów interwencji w formie płatności bezpośrednich, interwencji w niektórych sektorach i rozwoju obszarów wiejskich oraz zasad dotyczących danych, interoperacyjności i kontroli”.
W praktyce chodzi o ograniczenie raportowania, uproszczenie kontroli i ujednolicenie systemów informatycznych. Celem jest większa elastyczność krajowych planów i skrócenie czasu rozliczeń z rolnikami.
Strategia dla hodowli: konkurencyjność i dobrostan
Na 2026 rok Komisja zapowiada przyjęcie Livestock Strategy – dokumentu dotyczącego przyszłości europejskiej hodowli.
— „Strategia dla sektora zwierzęcego ma wspierać konkurencyjność, odporność i zrównoważony rozwój sektora hodowlanego i całego łańcucha rolno-spożywczego, uwzględniając elementy dotyczące dobrostanu zwierząt”.
Nowa strategia ma zrównoważyć wymogi środowiskowe z potrzebą utrzymania produkcji zwierzęcej. Celem jest zapewnienie hodowcom stabilnych warunków ekonomicznych i jasnych reguł w zakresie dobrostanu.
Sektor białkowy zyska odrębne regulacje
Komisja kładzie też nacisk na rozwój sektora białkowego, który ma zostać objęty odrębnymi regulacjami i możliwością interwencji rynkowej. W aneksie wskazano, że zmiany obejmą m.in. rozporządzenie 1308/2013 o wspólnej organizacji rynków rolnych.
Dzięki temu uprawy roślin białkowych zyskają status zbliżony do sektorów strategicznych, takich jak mleko, wino czy wołowina. To oznacza możliwość tworzenia programów wsparcia, interwencji i promocji, które mają ograniczyć zależność Europy od importu soi i pasz wysokobiałkowych.
Nowe techniki hodowli roślin (NGT)
Komisja utrzymuje projekt dotyczący nowych technik genomowych (NGT).
— „Celem jest stworzenie ram prawnych dla roślin uzyskiwanych przy użyciu określonych nowych technik genomowych oraz dla żywności i pasz z nich pochodzących, przy jednoczesnym zachowaniu wysokich standardów bezpieczeństwa i przejrzystości”.
Projekt ma otworzyć możliwość stosowania nowych odmian odpornych na suszę i choroby, bez uznawania ich za klasyczne GMO. Dla producentów to potencjalne narzędzie obniżania kosztów i zwiększania stabilności plonów.
Woda – nowy filar odporności gospodarstw
W dokumencie poświęcono osobną część zasobom wodnym.
— „Wdrożymy Strategię Odporności Wodnej wraz z Cyfrowym Planem Działań i Platformą Wodną, aby mobilizować wszystkie podmioty, zwiększać efektywność wykorzystania wody i wzmacniać konkurencyjność sektora”.
To zapowiedź wsparcia inwestycji w retencję i modernizację systemów nawadniania. Komisja chce, by gospodarowanie wodą stało się elementem stałej polityki rolnej, a nie działaniem doraźnym w reakcji na suszę.
Handel: otwartość z zasadą wzajemności
Bruksela zapowiada utrzymanie otwartości handlowej, ale z zachowaniem równych warunków.
— „Komisja wzmocni dialogi partnerskie i porozumienia handlowe, a także będzie dążyć do większej zgodności standardów produkcji na poziomie międzynarodowym”.
Oznacza to egzekwowanie zasady wzajemności – jeśli europejscy rolnicy przestrzegają rygorystycznych norm środowiskowych i dobrostanowych, te same wymagania powinny dotyczyć importowanych produktów.
Program szkolny i kampania „Buy European Food”
W planie na 2026 rok znalazła się również modernizacja programu „Owoce, warzywa i mleko w szkołach”.
— „Projekt zmienia zasady unijnego programu dostarczania owoców, warzyw, bananów i mleka do placówek edukacyjnych, tak aby zwiększyć jego skuteczność i dostosować go do nowych celów Wspólnej Polityki Rolnej”.
Nowa wersja programu ma wspierać sprzedaż lokalnych produktów i edukację żywieniową dzieci. Równolegle ruszy kampania „Buy European Food”, promująca unijną żywność na rynku wewnętrznym i podkreślająca jej jakość.
Nowa WPR – rolnictwo w centrum
W zakończeniu programu Komisja podkreśla:
— „Bezpieczne dostawy żywności, w połączeniu ze zdrowymi ekosystemami, są niezbędne dla dobrobytu Europy”.
W 2026 roku rolnictwo wraca do centrum polityki unijnej – nie tylko jako część transformacji klimatycznej, ale jako warunek stabilności gospodarczej i bezpieczeństwa żywnościowego.
Albert Katana
na podstawie: 2026 Commission work programme and annexes
